Cryptogeld is anoniem… toch?

Anonimiteit versus privacy

Laten we eerst eens het onderscheid maken tussen ‘anoniem’ en ‘privé’. We noemen een transactie anoniem als niemand weet wie je bent. We noemen een transactie privé als wat je gekocht hebt en wat je er voor betaald hebt onbekend is.

Ter verduidelijking kunnen we een simpele matrix maken, en daar verschillende financiële transacties op plaatsen:

Betalingen met contant geld (of het ruilen van goederen) zijn relatief anoniem én privé. Intrinsiek aan deze betaalmethodes is dat niemand weet wie je bent (tenzij het een bekende van je is), en is er doorgaans 1 iemand die weet wat er betrokken is bij de transactie.

Er tegenover staan transacties die niet anoniem en niet privé zijn. Denk aan een publieke donatie aan een campagne, waarbij je echte naam, het doel en de hoeveelheid door iedereen in te zien zijn.
Je zou creditcardtransacties hier ook onder kunnen scharen. Je betalingen zijn natuurlijk niet in te zien zoals bij een publieke donatie, maar desondanks is je identiteit altijd verbonden aan iedere betaling, en is deze informatie beschikbaar voor de verkoper, het creditcardnetwerk, de bank die de creditcard uitgeeft, eventuele andere diensten die zijn aangesloten op het creditcardnetwerk, en (op aanvraag) de politie.

Sommige transacties zijn privé, maar niet anoniem. Denk aan een gift, waarbij de hoogte en het doel van je gift niet worden vrijgegeven, maar je naam wel.

Veel digitaal geld - voor het gemak nemen we Bitcoin als voorbeeld - is anoniem, maar niet privé. Je identiteit wordt nergens vastgelegd, maar iedere Bitcoin-transactie is door iedereen in te zien in het publieke grootboek (beter bekend als de blockchain).

Hoe anoniem is Bitcoin?

Digitaal geld wordt steeds populairder, en de adoptie ervan neemt toe. Dat ontgaat overheden, grote coöperaties, en financiële instellingen ook niet. Steeds meer zie je wet- en regelgeving rondom digitaal geld ontstaan, en kom je ook als gebruiker van digitaal geld met regulering in aanraking. Denk bijvoorbeeld aan anti-money laundering (AML) en know-your-customer (KYC). De anonimiteit van Bitcoin komt mede daardoor onder een vergrootglas te liggen.

Veel gebruikers kopen hun eerste Bitcoin op een exchange. Op veel exchanges moet je je identiteit verifiëren, en de kans is groot dat je op dat punt je persoonlijke identiteit aan je BTC-portefeuille hebt gekoppeld. Effectief is Bitcoin vanaf dat moment niet anoniemer dan een bankrekening.

Technisch gezien ligt het verlies van anonimiteit niet aan het Bitcoin-protocol, maar aan de manier waarop Bitcoin is verkregen. Om voordeel te hebben van Bitcoin’s intrinsieke anonimiteit, zal je BTC op een alternatieve manier moeten verkrijgen. Wellicht dat je in BTC betaald wordt voor geleverde diensten, of heb je BTC kunnen minen. Al je transacties zijn anoniem, want je identiteit is en wordt niet vastgelegd op de blockchain. Toch?

Helaas. Al doe je zo je best om je identiteit niet prijs te geven bij het verkrijgen van Bitcoin, je anonimiteit is niet gegarandeerd. Het kan nog steeds ontdekt worden door deel te nemen aan het netwerk. Dat proces heet deanonimisering, en is grotendeels gestoeld op twee publieke gegevens: de blockchain en IP-adressen. Hier gaan we in het volgende artikel dieper op in.

Privacy coins

De zogenaamde privacy coins zijn munten die erop gericht zijn om de transacties anoniem én privé te houden - en daarmee de gebruikers van de munt. Het doel van zo’n munt is om het zéér lastig te maken om de verzender of ontvanger van een transactie te kunnen identificeren. Daar zijn verschillende technieken voor, en ook daar komen we in dit dossier op terug.

Er zijn heel wat munten en projecten die op privacy gericht zijn. Grote namen zijn bijvoorbeeld Dash, en Monero. Over privacy en anonimiteit is veel te schrijven. De volgende keer gaan we verder over het proces dat door techneuten deanonimisering wordt genoemd. Heb je een vraag? Kom langs op Telegram, of laat een reactie achter!