Volgen in 2020: Politieke en economische dossiers

Dit artikel is onderdeel van een serie waarin we vooruitkijken naar 2020, en op een rijtje zetten wie en wat wij in 2020 gaan volgen. Lees het inleidende overzichtsartikel voor meer context.

Bitcoin wordt steeds groter en succesvoller. Meer gebruikers, transacties en waarde. Een groeiend ecosysteem van toepassingen en diensten eromheen.

Daardoor heeft het ook steeds meer impact op de wereld buiten bitcoin. Banken, politici, toezichthouders en de belastingdienst moeten er iets mee. Het is een lastig dossier, omdat het moeilijke materie is en internationale samenwerking noodzakelijk is.

Bitcoin is borderless, en dus moet de wetgeving dat uiteindelijk ook worden. Want anders verplaatsen bedrijven zich gewoon naar een plek waar de wetten het gunstigst of het duidelijkst zijn: regulatory arbitrage. Binnen Europa zien we bijvoorbeeld dat Malta en Zwitserland daardoor geliefd zijn.

Wij gaan in 2020 de volgende dossiers goed in de gaten houden.

Centrale banken

De centrale bank is de enige die de nationale munt mag uitgeven, in de vorm van fysiek contant geld, en in de vorm van digitale reserves die commerciële banken bij de centrale bank aanhouden.

Voor de volledigheid: het geld op je bankrekening is geen centralebankgeld, maar een vordering op een commerciële bank. Bank failliet? Vordering weg. Oh ja, we hebben een depositogarantiestelsel, waardoor je een deel terugkrijgt. Zolang dat stelsel er is tenminste.

Het moge duidelijk zijn dat centrale banken op z'n minst geïnteresseerd zijn in andere vormen van geld, zoals bitcoin of Libra. Ze zien allerlei bezwaren, maar zien ook dat ze in een behoefte voorzien.

De Nederlandse Bank liet pas weten dat de Libra ze heeft wakkergeschud, wat impliceert dat ze een beetje in slaap gedommeld waren. Dat karakteriseert goed waar de centrale banken staan. Christine Lagarde vindt dat de Europese Centrale Bank "ahead of the curve" moet zijn. Goed plan, maar dan moeten ze eerst een stuk inhalen!

We zullen centrale banken zoals DNB, ECB, de Federal Reserve en supranationale instanties zoals het IMF en de BIS goed in de gaten houden, net als sommige oud-centralebankiers, zoals Mark Carney.

AMLD en FATF

Veel van de internationale regelgeving gebeurt onder de vlag van het tegengaan van witwassen en terrorismefinanciering. Er is veel discussie over de werkelijke motieven, waarbij financiële oorlogvoering en massasurveillance als uitersten langskomen.

Op Europees niveau hebben we het meest te maken met de anti-money laundering directive (AMLD), een richtlijn die elke lidstaat geacht wordt in de landelijke wetgeving te implementeren. In Nederland gebeurt dat in de WWFT.

Op dit moment is Nederland bezig met de implementatie van de vijfde anti-witwasrichtlijn, en dat gaat op z'n zachtst gezegd niet zo netjes. De minister handelt tegen het advies van de industrie en de Raad van State in, en maakt de wet onnodig streng, waardoor cryptobedrijven op hoge kosten gejaagd worden.

Misschien komt het omdat de Financial Action Task Force (FATF) in 2020 de deelnemende landen, waaronder Nederland, opnieuw onder de loep neemt. Misschien wil minister Hoekstra vooral graag schouderklopjes voor z'n gewillige onderwerping aan het Amerikaanse gezag.

Regulatie in de VS

Over Amerika gesproken, daar zit men ook te springen om duidelijkheid van de wetgever. In het wetsvoorstel met de klinkende naam Crypto-Currency Act of 2020 zou die moeten worden geboden, door digitale assets in drie categorieën in te delen: crypto-currency, crypto-commodity en crypto-security.

Aan elke categorie wordt vervolgens een toezichthouder gekoppeld, waardoor die eindelijk wat vaart zouden kunnen maken met opstellen van concrete regels en uitgeven van licenties.

We volgen ook de invoering van uitgebreide crypto-wetgeving in Wyoming, onder andere voor bescherming van eigendom van cryptogeld en meer vrijheid voor banken.

Een wereldwijde recessie

In de vooruitblik op 2019 schreven we al over de waarschuwing van het IMF en de BIS dat de wereldeconomie vertraagt. Deze zomer voegden we er een serie artikelen aan toe over een mogelijke wereldwijde recessie in 2020, met een update in december 2019.

We zullen uiteraard de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend volgen. Zou het de centrale banken lukken om met veel "forward guidance" en meer draconische maatregelen de bananenschillen te ontwijken?

Wat bananenschillen betreft ligt het conflict tussen de VS en Iran voor de hand. Maar ook de verkiezingen in de VS, de Brexit, en onrustige protesten wereldwijd kunnen een rol gaan spelen.

Tot slot

We hopen vooral dat de westerse overheden zich realiseren dat bitcoin en andere cryptomunten een wereldwijd fenomeen zijn. Ze kunnen het hier wel verbieden of kapotreguleren, maar dan gaat het in Zwitserland, China, Rusland, Iran en al die andere landen gewoon door.

Hopelijk komen ze snel "ahead of the curve", en maken ze een verstandig beleid, waarin vrijheid en innovatie blijven bestaan, en hard opgetreden wordt tegen daadwerkelijke misstanden, zoals scammers en ponzi-schemes.