Wat is bitcoin, en hoe is het ontstaan?

Wat is bitcoin?

Er zijn heel veel verschillende antwoorden mogelijk op deze vraag. Is bitcoin digitaal geld? Is het een technologie? Een investering? Een ideologie? Of van alles een beetje?

Bitcoin is de naam voor de munteenheid. Er zijn 21 miljoen bitcoins, elk weer verdeeld in 100.000.000 stukjes, genaamt "satoshi's" of in het kort "sats". Die kun je kopen, verkopen, bewaren, versturen en op sommige plekken gebruiken om mee te betalen.

Bitcoin is ook de naam voor het netwerk, bestaande uit tienduizenden computers wereldwijd, en het protocol met de regels waaraan transacties moeten voldoen om te worden geaccepteerd.

Wij zouden het zo willen samenvatten: Bitcoin is een wereldwijd geldsysteem dat nog in de kinderschoenen staat.

Die kinderschoenen moeten we toelichten. Het is nog niet klaar voor dagelijks gebruik als betaalmiddel door de grote menigte. Het is niet gebruiksvriendelijk genoeg, er is te veel frictie en gedoe. Dat is niet erg, het protocol is zo ontworpen dat het nog tien jaar de tijd heeft om volwassen te worden.

Dat wil echter niet zeggen dat bitcoin niet werkt. Integendeel, het doet al bijna 12 jaar precies wat het moet doen. Het is open, zonder grenzen, neutraal en censuurbestendig en openbaar. Je hebt geen toestemming nodig om mee te doen, en niemand is de baas.

De essentie van bitcoin is 'digitale schaarste'. Normaal is alles wat digitaal is te kopiëren: documenten, foto's, software, mp3. Bitcoin is ook digitaal, maar onvervalsbaar schaars. Er zijn er maar 21 miljoen (onderverdeeld in 100.000.000 stukjes), and that's it. Van die 21 miljoen zijn er op dit moment zo'n 18,5 miljoen in omloop gebracht, en daar komen er elke dag 900 bij.

Dat levert 'revolutionair geld' op met prettige eigenschappen, zoals:

• makkelijk te vervoeren
• makkelijk echtheid te controleren
• deelbaar in kleine stukjes
• verrot of verbrandt niet
• schaars, overheid kan het niet bijdrukken
• oncensureerbaar

Bitcoin wordt op dit moment hoofdzakelijk gebruikt om te sparen. Daar komt het erg goed tot z'n recht nu centrale banken op zoek gaan naar meer inflatie en investeerders op zoek zijn naar bezittingen die daartegen kunnen beschermen. Ook ontbreekt bij bitcoin het risico dat een commerciële bank failliet gaat waardoor je een deel van je bezittingen verliest.

Kortom, bitcoin is geen piramidespel of gebakken lucht. Het is een piepjonge technologie met grootse potentie. In sommige landen gebruiken mensen het al dagelijks, omdat het daar nu al beter is dan het krakkemikkige geldsysteem daar. In Nederland vervult het nog hoofdzakelijk de rol van digitaal goud.

In dit artikel zullen we een aantal aspecten van bitcoin iets uitgebreider bekijken, en aan het eind verwijzen naar verdere verdieping.

Be your own bank

Op 31 oktober 2008 publiceerde een onbekende persoon of groep personen onder het pseudonym Satoshi Nakamoto een whitepaper met de titel "Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System".

De inleiding begint met een toelichting op de titel. Het is expliciet de bedoeling dat betalingen direct van de ene naar de andere partij plaatsvinden, zonder tussenkomst van een financieel instituut.

Een geldsysteem waar niemand de baas is, en dat zo ontworpen is dat het voor deelnemers aantrekkelijk is om zich aan de regels te houden. De bouwblokken zijn niet nieuw, maar alles bij elkaar is het revolutionair!

Lees hier meer over de whitepaper en wat het betekent om niet op een centrale partij te moeten vertrouwen.

Op 3 januari 2009 werd de eerste bladzijde van het kasboek van bitcoin ondertekend. Of in technische termen, het eerste block van de blockchain werd gepubliceerd. Het zou nog 6 dagen duren voor het volgende block, het eerste normale block, aan het genesis block zou worden toegevoegd. Sindsdien volgt er grofweg elke 10 minuten een block.

In het eerste block verwijst Satoshi Nakamoto expliciet naar de bail-outs van de banken in de crisis van 2008-2009. 

Het is in die lijn dat sommige Bitcoiners pleiten voor "unbanking the banked", een parodie op het missionaire streven van de westerse financiële sector om iedereen toegang te geven tot financiële diensten, en ze zo uit de armoede te hijsen: "banking the unbanked".

Bitcoins antithese suggereert dat het helemaal niet zo fijn is om "banked" te zijn. Het zijn boeven, die bankiers. Beter kun je je eigen bank zijn. Be your own bank.

Elk jaar op 3 januari vieren bitcoiners de verjaardag van bitcoin door een bank run te organiseren: ze nemen allemaal tegelijk hun bitcoin op van handelsplatforms om te kijken of die niet stiekem fractioneel bankieren.

Lees hier meer over het eerste block, de verwijzing naar de crisis in 2008 en 'proof of keys'.