G20 en BIS starten hackathon gericht op witwassen met cryptovaluta

Een ruime week geleden werd duidelijk dat Nederlandse cryptobedrijven definitief onder strenger toezicht komen te staan. Maar daar blijft het niet bij. “Als ik heel eerlijk ben, dan vermoed ik dat dit niet de laatste richtlijn is, en zeker niet het laatste wetsvoorstel dat wordt besproken door dit kabinet en zeker ook door kabinetten hierna”, vertelde minister Hoekstra tijdens de openbare behandeling van het wetsvoorstel. “Mijn voorspelling is: dit worden updates, updates en nog een keer updates.”

Monitoringsysteem

Het belangrijkste intergouvermentele orgaan waar dergelijke plannen gesmeed worden is de FATF – de Financial Action Task Force. Van daaruit worden aanbevelingen gedaan over de manier waarop bij de organisatie aangesloten landen moeten omgaan met witwassen en terrorismefinanciering. ‘Aanbevelingen’ tussen aanhalingstekens, want helemaal vrijblijvend zijn ze niet. Niet voor niets werd de FATF in 2009 door de G20 bestempeld als “fundamentele instelling voor een nieuwe wereldwijde financiële (regelgevende) architectuur”.

In 2019 hebben virtual asset providers (VASPs) een plek gekregen in de aanbevelingen van de FATF. Zo’n VASP vind je in de Nederlandse wettekst terug als een aanbieder van cryptodiensten. Zonder de hele ‘wettekst’ te citeren, komen de aanbevelingen neer op het volgende.

Landen moeten ervoor zorgen dat VASPs iedere transactie vergezellen met alle noodzakelijke informatie over afzender én de begunstigde. Die informatie moet naar alle betrokken tegenpartijen verzonden worden, én moet afgegeven kunnen worden indien autoriteiten daar naar vragen.

Landen moeten er bovendien voor zorgen dat VASPs die transacties ontvangen alle gegevens van afzenders verkrijgen en bewaren.

Een oplossingsrichting is om één groot wereldwijd netwerk op te tuigen die de communicatie tussen VASPs faciliteert en waarop de gehele transactiegeschiedenis wordt opgeslagen. Een soort interbancair netwerk voor financiële communicatie...

Zo gezegd, zo gedaan. “De Japanse overheid leidt een globaal initiatief om een internationaal netwerk voor cryptobetalingen op te zetten, soortgelijk aan het op banken gerichte SWIFT-netwerk”, verscheen in de loop van de zomer van 2019 op Reuters. In augustus bleken er ongeveer 15 landen bij de bouw betrokken te zijn.

De huidige stand van zaken is onbekend, maar zeker is dat het een staart krijgt, gezien de FATF-aanbevelingen die door de groep unaniem zijn aangenomen. Sinds eind april gooit ook de G20 haar gewicht in de strijd.

G20 TechSprint

De Groep van 20 (G20) heeft afgelopen woensdag een nieuw initiatief gelanceerd, de TechSprint. Het is bedoeld als kweekvijver van oplossingen voor operationele problemen op het gebied van ‘regulatory compliance’ (RegTech) en ‘supervision’ (SupTech). In normaal Nederlands gaat het om het inzetten van nieuwe technologie om toezicht op en handhaving van beleid gericht op witwassen en terroismefinanciering te vereenvoudigen.

De TechSprint, opgezet als hackathon met geldprijzen voor de beste inzendingen, is gericht op drie thema’s. Toezicht op het gebruik van cryptovaluta voor schimmige zaken is er één van. De opdracht is het vinden van het antwoord op de vraag hoe nieuwe technologieën, denk aan kunstmatige intelligentie en tools voor datavisualisatie, cryptobedrijven kunnen helpen om te voldoen aan anti-witwasbeleid. Daarbij gaat de interesse primair uit naar “manieren om risico’s te monitoren op punten waar fiatgeld naar cryptovaluta wordt omgewisseld”.

Zo wordt er door diverse invloedrijke organisaties doorgewerkt aan het verkrijgen van grip op geldstromen wereldwijd. We hoeven er niet gek van op te kijken dat, tegen de tijd dat Nederland aan de implementatie van de zevende, achtste, of negende anti-witwasrichtlijn moet beginnen, de tools die ‘moeten’ worden gebruikt alvast voor onze brokers klaar staan.

Partijen die deze uitdaging aan willen gaan, moeten hun voorstel voor 20 mei ingeleverd hebben. De wedstrijd wordt ondersteund door de innovatiehub van de BIS, de financieel toezichthouder van Singapore (MAS), de Financial Stability Board (FSB), API Exchange (APIX) en de RegTech for Regulators Accelerator (R2A).