Race naar beneden: bitcoin aankopen en bewaren zonder kosten

Velen kennen Mallers als de excentriek en ietwat flamboyante Amerikaan die bitcoin naar El Salvador heeft gebracht. Achter dat uiterlijk vertoon zit een ondernemer met een doel; bitcoin voor iedereen toegankelijk maken. Strike is het vehikel waarmee hij dat probeert waar te maken, een app die gebruikmaakt van het lightningnetwerk voor het transport van bitcoin en staatsgeld, vliegensvlug van de ene jurisdictie naar de andere.

In de eerste plaats ontwricht hij daarmee de markt van remittances, geld dat door migranten naar verwanten in hun land van herkomst wordt gestuurd. Dat doet Strike ordes van grootte sneller en goedkoper dan de gevestigde orde kan. Daarna richtte Mallers zijn pijlen op de buitensporig hoge commissies die berekend worden op de aan- en verkoop van bitcoin. Alleen al in het tweede kwartaal van 2021 verdiende Coinbase daar bijna 2 miljard euro aan. Daar lopen de kosten op tot 4 procent per transactie, afhankelijk van de betalingsmethode en transactiegrootte. Met Strike verlaagde Mallers die lat in één keer naar nul, slechts de onvermijdelijke spread – het verschil op de markt tussen vraag en aanbod – bleef over, zo’n 0,3%. “Pawn to E4, world. Your move”, zei Mallers bij de aankondiging ervan, waarmee hij officieel de race naar beneden opende.

AMDAX schrapt kosten

Het lijkt erop dat AMDAX de oproep van Mallers ter harte heeft genomen. Naar eigen zeggen heeft het bedrijf een primeur in Europa; in een persbericht kondigt de neobank aan de eerste te zijn die voor het aankopen én bewaren van bitcoin geen kosten meer rekent.

“We zien in de Verenigde Staten al dat partijen op transactiekosten beginnen te concurreren. Wij besloten om die stap over te slaan, en meteen naar zero fees te gaan”, vertelt Lucas Wensing, directeur van AMDAX. “Bij het aankopen van bitcoin zoekt AMDAX de gunstigste koers in de markt en geeft die een-op-een door aan de klanten. Niets meer, niets minder.”

Ook de kosten die in rekening werden gebracht voor het gebruik van de kluizen van AMDAX zijn op nul gezet. “De zeggenschap over vermogen komt steeds meer bij het individu te liggen, maar het veilig bewaren van crypto-assets is een vak apart”, licht Wensing toe. “Alles zelf bewaren en beveiligen kan, maar veel mensen kiezen er in het kader van risicospreiding voor om een deel van hun vermogen in onze kluis op te bergen.”

Wordt er op de achtergrond dan gespeculeerd met het opgeslagen vermogen om de kosten te dekken? “Zeker niet. We zijn een zogeheten full reserve custodian. Het doel is om het vermogen van klanten te beschermen, niet om er al dan niet verkapt mee te speculeren”, vertelt Wensing. “Als de klant zijn vermogen aan het werk wil zetten, is dat altijd in samenspraak met onze vermogensbeheerders.”

De vraag die nu op menig lippen brandt, is waar AMDAX dan geld mee verdient, nu het gebruikelijke verdienmodel in de prullenbak is beland. “We hebben onze basisdiensten kostenvrij gemaakt, in de eerste plaats om zo veel als mogelijk drempels weg te nemen”, legt Wensing uit. “Er zijn enkel kosten verbonden aan diensten die waarde toevoegen aan de portefeuille van de klant. Gaat het hen voor de wind, plukt AMDAX daar ook de vruchten van.”

Terug naar het schaakbord van Mallers. Deze zet van AMDAX pareert die van Mallers en lijkt zelfs een stap verder te gaan. “Onze bewaardienst is gratis voor alle assets die we ondersteunen”, vertelt Wensing. “Voor andere cryptovaluta’s berekenen we voorlopig overigens wel transactiekosten, maar met een bescheiden tarief van 0,2% blijven we ver onder de fees die elders in de markt worden opgelegd.”

De bank van de toekomst

Bij menig bitcoiner komt vroeg of laat de vraag op hoe ze hun vermogen het beste kunnen bewaren. De ideologie van bitcoin is geworteld in principes als soevereiniteit en zelfbeschikking. Het klinkt mooi: ‘be your own bank’. Maar je zal de eerste niet zijn die z’n sleutels verliest. Dan toch maar naar een bitcoin-bank? Ook spannend, je zult maar de dupe zijn van een hack of faillissement.

Wij schreven hier pas een longread over, en concludeerden dat een oplossing voor dit dilemma is om je vermogen zo te spreiden, dat het uitermate onwaarschijnlijk is dat beide (of alle) delen door één gebeurtenis en op één moment sneuvelen.

Een deel in eigen beheer en een deel bij een professionele bewaarpartij is dan een logische keuze. Maar dan wel graag een partij waar je bitcoins niets anders doen dan in de kluis liggen. Zonder dat het wat kost, want inflatie en negatieve rente wilden we nu juist vanaf. Dat bitcoinbedrijven de koers inzetten waarbij bewaren en aankopen van bitcoin gratis wordt, en daar vervolgens allerlei bancaire diensten omheen bouwen, sluit daar mooi bij aan.

‘Een goede trend’

Nederlandse cryptobedrijven steunen de neerwaartse trend waarin de door AMDAX geschrapte kosten zich bevinden. “Ik moet denken aan het boek The Zero Marginal Cost Society”, vertelt Alfred Prevoo van Blockchain Investments & Co. “Daarin beschrijft de auteur de drijvende kracht achter deze trend. Een wereld van prosumers die hun eigen informatie, entertainment, energie en voorwerpen produceren. Die samenwerken zonder tussenkomst van centrale partijen. Het resultaat is dat basale diensten gemeengoed worden en de kosten ervan naar marginaal bewegen. Voeg je in de keten geen waarde toe? Dan is het begrijpelijk dat de kosten naar de achtergrond verdwijnen.”

De directeur van Bitvavo, Mark Nuvelstijn, heeft ook begrip voor deze zet. “De cryptomarkt is nieuw en was, zeker in de begindagen, ontransparant”, legt hij uit. “Dan is er ruimte voor hoge fees. Maar naarmate de markt meer volwassen wordt, worden ook die commissies lager. Het zou zo maar kunnen dat we de beleggingsmarkt achterna gaan met zero fees; alleen de spreads blijven dan nog over.”

Wat Nuvelstijn betreft is dit een welkom vooruitzicht. “We hadden zelf al eerder een daling in fees verwacht. Dit is een stap in de goede richting; het komt de consument ten goede en het entree van de cryptomarkt wordt er toegankelijker van. We hopen dat andere partijen dit voorbeeld zullen volgen.”

Ook Christiaan Jimmink, marketingbaas bij Bitcoin Meester, herkent zich hierin. “Het is zeker zo dat de fees meer naar beneden kunnen. Móeten zelfs”, vertelt hij. “Wij hebben dat ongeveer een half jaar geleden ook gedaan, en zullen dit blijven doen zolang het mogelijk is. Maar ik zie commissies niet zo snel marktbreed naar nul gaan.”

Jimmink merkt op dat AMDAX zich in ander vaarwater begeeft dan Bitcoin Meester. “AMDAX bedient de bovenkant van de markt, en richt zich op de meer vermogende klant. De nadruk ligt er op aanvullende diensten, en niet zozeer op de handel in cryptovaluta’s. In die zin is deze tariefverlaging voor ons geen bedreiging, maar wel belangrijk om in de gaten te houden: wie weet hoe de race naar de bodem verloopt.”

Daarmee raakt Jimmink een belangrijk thema. Met AMDAX en Strike wordt de race naar de bodem aangevoerd door partijen die niet volledig afhankelijk zijn van transactiekosten. Leidt deze race ook langs partijen waar dat wel het geval is, zoals brokers en exchanges? Het balletje rolt, en het is de vraag hoe eenvoudig die te stoppen is. Het laatste woord is aan Lucas Wensing: “Wat ons betreft is dit een nieuwe standaard. Niet om onderling te strijden om klanten, maar om een principieel geluid te laten horen: iedereen moet zijn toevlucht kunnen nemen tot bitcoin, een uitweg uit het traditionele financiële systeem dat aan alle kanten piept en kraakt.”