Bitcoin halving valt midden in de coronacrisis, de perfecte storm?
Wat is een halving?
In de broncode van Bitcoin is vastgelegd dat er uiteindelijk om en nabij 21 miljoen bitcoins in omloop worden gebracht. Ze worden in 33 era’s van zo’n vier jaar vrijgegeven, grofweg tussen 2009 en 2140. In elke era wordt de helft van de nog uit te geven bitcoins in omloop gebracht.
Dat in omloop brengen – anders gezegd: het ontstaan van nieuwe bitcoins – is het gevolg van het werk van miners. Zij krijgen een beloning voor het maken van een block en (daarmee) het beveiligen van het netwerk: de block reward.
De block reward bestaat uit twee delen, te weten de transactiekosten die worden betaald voor het laten verwerken van een transactie en de zogeheten block subsidy. Dat is een in het protocol ingebouwde uitkering om het netwerk te helpen met opstarten.
Maar die bijstand is niet eeuwig. Sterker nog: hij wordt iedere vier jaar van het ene op het andere moment gehalveerd, net zolang tot er nagenoeg niets meer te halveren is. Alle bitcoins zijn dan in omloop gebracht, en het netwerk moet zichzelf draaiende houden enkel en alleen op transactiekosten.
Technisch gezien ontvangen miners nog meer dan 100 jaar subsidie voor het leveren van rekenkracht. ‘Dan hebben we nog wel even om op stoom te raken’, denk je wellicht. Maar omdat het grootste deel van de bitcoins al in omloop is gebracht, geeft dat vooruitzicht een vertekend beeld. Op het moment van de komende halving is al 87,5% van alle bitcoins geprint en rond 2030 gaat het om maar liefst 99% van het geheel.
Meer weten over de halving? Lees verder in ‘De bitcoin halving is in aantocht. Wat is een halving?’
Wanneer komt de halving?
In het protocol van Bitcoin wordt een era niet in tijd uitgedrukt, maar in blocks: na iedere 210.000 blocks breekt een nieuwe periode aan waarin de block subsidy met 50% is verlaagd ten opzichte van de periode ervoor.
Ervan uitgaande dat het vinden van één block gemiddeld 10 minuten duurt (de block time), neemt een era van 210.000 blocks dus 2.100.000 minuten in beslag. Oftewel: 35.000 uur, of ~1.458 dagen, of ~4 jaar.
Op het moment van schrijven zijn we bij block numero 625.769 aanbeland. We hebben dan nog 4.231 blocks te gaan tot de volgende periode van ongeveer vier jaar aanbreekt: nog een kleine dertig dagen. De komende halving valt dus op of rond 13 mei 2020.
Merk op dat we een maand of acht op de originele planning voor lopen. De eerste bitcoin zag op 3 januari 2009 het leven, dus je zou verwachten dat de komende halving pas op 3 januari 2021 op de agenda zou staan. Dat tijdsverschil is te herleiden tot fluctuatie van de block time. Het protocol probeert de tijd tussen twee opeenvolgende blocks rond de 10 minuten te houden, maar gemiddeld genomen is het miners gelukt om eronder te blijven.
Wil je verder lezen over de timing van de halving? Lees ‘Het ritme van de halving. Waarom loopt bitcoin 8 maanden voor?’
Welke gevolgen heeft de halving?
De halving heeft een behoorlijke impact op de dynamiek binnen het Bitcoin-netwerk. Voordat we daarop verder gaan, is het zinvol om de belangrijkste deelnemers daaraan op een rij zetten:
- Investeerders. Denk aan hedge funds, venture capital, family offices, speculanten, institutionele investeerders.
- Holders. Partijen gericht op het verzamelen en vasthouden van zo veel als mogelijk bitcoins.
- Gebruikers. Individuen en organisaties die Bitcoin gebruiken als geld.
- Miners. De partijen die het netwerk draaiende houden en beveiligen.
De halving heeft verreweg de grootste directe invloed op de miners. Investeerders en holders zijn (vaak) op de lange termijn gericht, maar kunnen hun positie te allen tijde verlaten. Miners niet. Zij hebben hun ziel, zaligheid, energie en geld in Bitcoin gestoken. En juist deze groep wordt hard getroffen: de marges zijn al flinterdun vanwege toegenomen concurrentie, de bitcoinprijs is flink gedaald door de gevolgen van de coronacrisis, en straks worden hun inkomsten nog eens in één klap nagenoeg gehalveerd.
‘Een rampscenario’, denk je wellicht. Maar het tegenovergestelde lijkt waar, lezen we ook in een buitengewoon interessant rapport van Blockware Solutions: Bitcoin komt ermee in de startblokken te staan om fris en fruitig de volgende era in te gaan.
Voorjaarsschoonmaak
Miners weten natuurlijk dat de halving eraan zit te komen. Voor miners die dan niet meer uit de kosten kunnen komen, is dat vanzelfsprekend een probleem. Deze factoren zijn daarop van invloed:
- De prijs van 1 bitcoin (inkomsten).
- De kosten voor 1 kilowattuur (kWh) elektriciteit.
- De hoogte van andere terugkerende en incidentele kosten, zoals personeel, huisvesting, connectiviteit, aanschaf en afschrijving hardware, en onderhoud.
- De hoeveelheid geproduceerde rekenkracht (hashrate) per kilowattuur.
Op dit moment is de elektriciteitsprijs de belangrijkste bepalende factor in de rekensom of een miner nog winstgevend kan zijn, gevolgd door de efficiëntie van de gebruikte apparatuur.
Wat we gaan zien is dat een deel van de inefficiënte bitcoin-producenten ermee gaat ophouden. Hoe lager de bitcoinprijs in de periode rondom de halving is, hoe groter het deel van de miners is dat uit de markt wordt gedrukt. Vermoedelijk hebben we hier al even aan mogen proeven. Recent zagen we namelijk de op één na grootste daling van de difficulty ooit.
Iedere keer dat er een miner omvalt, neemt de marge toe van de groep miners die overblijft. Er zijn immers minder miners die samen om de kersverse bitcoins strijden. Deze voorjaarsschoonmaak gaat door totdat er een nieuw evenwicht is bereikt en een groep miners overblijft die gezond genoeg is om, gegeven de huidige en toekomstige marktsituatie, in operatie te blijven.
Een perfecte storm?
Een belangrijke notie is dat deze periode er in eerste instantie aan bijdraagt dat de verkoopdruk op de markt toeneemt. Want als de marge van een miner in het gedrang is, moet hij een steeds groter deel van de bitcoins die hij produceert verkopen om de kosten nog te kunnen dragen. Net zolang totdat er niets meer te verkopen is: de miner gaat bankroet.
Dat gebeurt niet in één keer. Een miner kan niet zomaar stoppen als de boel (even) niet meer winstgevend is. Zeker voor grote miners geldt dat ze allerlei contracten hebben lopen waar verplichtingen aan verbonden zijn. Denk aan een energietarief dat vaststaat, mits er voldoende elektriciteit wordt verbruikt.
Het proces van margevernauwing tot aan faillissement ziet er grofweg zo uit:
- Bitcoin nadert de rentabiliteitsdrempel van een miner. De miner begint meer geproduceerde bitcoins te verkopen om nog uit de kosten te komen.
- Bitcoin maakt korte metten met het break-evenpoint van een miner, bijvoorbeeld door verdere prijsdaling of de halving. Er wordt nu verlies gemaakt.
- De miner moet alle bitcoins verkopen, ook de bitcoins die hij nog op voorraad heeft.
- De volledige voorraad aan bitcoins wordt verkocht en faillissement volgt. Pas nu worden de miners afgesloten, wordt een vermindering in rekenkracht zichtbaar en volgt een difficulty adjustment.
In totaal zijn er de afgelopen 12 weken 4.380 bitcoins uit de inventaris van miners gevloeid, blijkt uit data van ByteTree. Een duidelijk signaal dat de productie van bitcoins op dit moment voor een deel van de miners onvoldoende oplevert om te blijven draaien.
Als deze tumult achter de rug is, volgt een periode waarin miners juist weer een bijdrage kunnen leveren aan de vraagkant van de markt. De overgebleven miners hebben immers een gezonde winstmarge. Zij kunnen nu meer van de bitcoins die ze produceren bewaren. En het zijn juist de miners met een bullish outlook op bitcoin: “als het kostentechnisch kán, zijn het de beste holders”, aldus Matt D'Souza van Blockware Solutions in de podcast van Anthony Pompliano.
Zo komt het Bitcoin-netwerk op belangrijke punten klaar te staan voor een nieuwe bullish periode. Een door de halving verkleind aanbod, een sterk netwerk van miners, centrale banken die grote hoeveelheden fiatgeld printen, en mensen en organisaties wereldwijd die een vraagteken zetten bij de functie en waarde van centralebankgeld.
Komen hier de belangrijkste verhaallijnen van bitcoin en de dollar bij elkaar in een 'perfect storm'? Enerzijds het verhaal van de halving, waarbij bitcoin nog schaarser wordt. Anderszijds het verhaal van de duizenden miljarden aan 'money printer go brr' waarbij euro's en dollars nog overvloediger worden.
Natuurlijk zijn er geen garanties, maar vanuit Bitcoin’s perspectief heeft de vlag er weleens minder goed bijgehangen.
Dubbel zoveel halving
Wil je meer over de halving lezen en horen? Volg ons dan op Twitter, duik in onderstaande artikelen, of bekijk de podcast die we recent met Herbert Blankesteijn en Madelon Vos (de Cryptocast) hebben opgenomen:
Iedereen heeft een mening
Onder de noemer Opinie schrijven we regelmatig over een spraakmakende podcast, video of tweetstorm.
We zijn het niet noodzakelijkerwijs eens met de spreker of schrijver, maar vinden het interessant genoeg om
te delen, duiden en ondertitelen.
Over de auteur
