IMF: coronacrisis wordt diepste recessie sinds de grote depressie

"A crisis like no other", zo begon de Bulgaarse econoom Kristalina Georgieva haar toespraak over de economische crisis die het gevolg is het coronavirus.

Vandaag worden geconfronteerd met een crisis die zijn gelijke niet kent. In een flits heeft het coronavirus onze sociale en economische structuur verstoord op een schaal die wij in ons leven niet hebben gezien.

Georgieva volgde op 1 oktober 2019 Christine Lagarde op, die voorzitter werd van de Europese Centrale Bank. Lagarde waarschuwde in 2018 al voor een onzekere toekomst voor de economie, en een mogelijk heftig einde van de hoogconjunctuur.

Georgieva vervolgt haar toespraak met een korte taxatie van hoe de wereld ervoor staat: "Het is duidelijk dat de wereldwijde economische groei flink negatief zal zijn in 2020". Ze blikt hiermee vooruit naar de World Economic Outlook van het IMF die volgende week verschijnt. "Drie maanden geleden verwachtten we van 160 landen nog positieve groei, nu verwachten we van 170 landen economische krimp".

Ze prijst de regeringen die kordaat reageren door nu al voor $8000 miljard aan steun te hebben geboden via de begroting. Dat bedrag is dus exclusief de vele biljoenen aan opkoop- en liquiditeitsprogramma's van centrale banken.

"Het lijdt geen twijfel dat 2020 buitengewoon moeilijk gaat worden. Zelfs als de pandemie in de tweede helft van het jaar oplost, verwachten we in 2021 slechts een gedeeltelijk herstel", zegt Georgieva.

Ze voegt eraan toe dat er grote onzekerheid is, en dat het ook nog erger kan worden. Aan het begin van de toespraak deelde ze vast de conclusie van de World Economic Outlook: "We verwachten de slechtste economische fallout sinds de Grote Depressie".

Ze verwijst hierbij naar de grote wereldwijde crisis die begon met de beurscrash in 1929 en nog jaren duurde. De werkloosheid liep in veel landen op boven de 20%, en talloze bedrijven gingen failliet.

Een diepe depressie

In de zomer van 2019 schreven we een serie artikelen over de komende recessie in 2020. In dit inleidende artikel vertellen we meer over wat een recessie is, en hoe een milde recessie verschilt van een diepe depressie.

In het afsluitende artikel uit deze serie kwamen we tot de conclusie dat een wereldwijde recessie in 2020 waarschijnlijk was. Ook zagen we allerlei bananenschillen waarover de wereldeconomie kon uitglijden, en een diepe depressie kon veroorzaken.

We dachten toen bijvoorbeeld aan een falende bankensector, escalerende handelsoorlogen, en wereldwijde politieke onrust. De bananenschil blijkt het coronavirus te zijn.

De uitspraak van het IMF is opmerkelijk. De meeste modellenmakers bij overheden en banken gaan in hun basisscenario uit van een korte recessie met daarna snel herstel. Ook ons Centraal Planbureau ziet in het slechtste scenario maar een recessie van anderhalf jaar, waarbij de economische krimp in 2021 al een stuk lager is dan in 2020.

Pieter Hasekamp, directeur CPB: “Het overheidsbeleid is erop gericht om ontslagen en faillissementen te beperken. Dat voorkomt een neerwaartse spiraal en blijvende economische schade. Toch kan de overheid de klap hooguit deels opvangen.” Meer weten: https://t.co/P3bzklsmCN pic.twitter.com/aoJ0ervbuI

— Centraal Planbureau (@CPBnl) March 26, 2020

Intussen zien we steeds meer signalen dat het IMF misschien beter in de richting zit. Landen stellen één voor één hun verwachtingen naar beneden bij: minder economische groei, meer werkloosheid, meer faillissementen, minder productie en handel, meer begrotingstekort, enzovoorts.

De afgelopen drie weken hebben in de VS zo'n 16,8 miljoen mensen een werkloosheidsuitkering aangevraagd. Met een beroepsbevolking van 164 miljoen komt er dus ruim 10 procentpunt aan werkloosheid bij de 3,5% die er was. In drie weken.

Last week's initial jobless claims totaled 6.61 million, bringing the total of the last three weeks to an unprecedented 16.79 million. Yet, the S&P 500 Index is up on all three occasions! pic.twitter.com/P8lfUlF4cJ

— jeroen blokland (@jsblokland) April 9, 2020

De rol van bitcoin

Economische crisissen zitten net als epidemieën in de wereld waar extreme gebeurtenissen niet extreem zijn, en het onverwachte onverwacht vaak voorkomt.

Dat betekent dat de laatste twee wereldwijde crisissen die we hebben meegemaakt, in 2001 en 2008, niet per se model staan voor de komende crisis. Die kan gerust 10 keer zo erg zijn. Economie is niet onderhevig aan de zwaartekracht!

Er is zeer grote onzekerheid over de komende jaren. We weten niet hoe de pandemie verder zal verlopen. We weten niet wat de financiële markten gaan doen, en in hoeverre de ingrepen van overheden en centrale banken helpen.

Het is daarom verstandig om, naast alle positieve scenario's, ook rekening te houden met een negatieve uitschieter.

In dat scenario gaan alle remmen los, en worden er tientallen biljoenen euro's en dollars bijgedrukt. Rentes gaan naar nul en staatsschulden naar torenhoog. Krijgen we enorme inflatie als mensen het vertrouwen in het geldsysteem kwijtraken? Is een wereldwijde reset nog de enige optie?

In elk geval is het nu al interessant om na te denken over hoe je je vermogen, hoe veel of weinig het ook is, door deze periode heen te loodsen, en de waarde ervan te behouden.

Wat daarvoor de beste strategie is, weet je pas achteraf. Krijgen we een melt-up van aandelen, en zijn aandelenindexen dus voorlopig een goed plan? Krijgen we diep-negatieve rentes, en zijn staatsobligaties winstgevend?

Dit is geen tijd om een gokje te wagen. Misschien is een verstandig plan daarom om het te houden bij alles wat de overheid niet bij kan drukken: een huis, een schilderij, goud en zilver, en... een beetje bitcoin.

Bitcoin zou wel eens de troefkaart kunnen zijn in de komende recessie. Het enige onvervalsbaar schaarse digitale goed. Makkelijk te verkrijgen, bewaren en verkopen, zeker als je het vergelijkt met huizen, kunst en goud. En met een totale waarde van maar $130 miljard is het de onontdekte parel van de asset classes.

Tot slot willen we wijzen op de schitterende samenloop van de eindeloze geldcreatie van banken met de aanstaande halving van bitcoin. Money printer goes brr, behalve bij bitcoin!

Money printer goes
BRRRRRRRRRR#Bitcoin Goes
BRRRRrrr r r r r r

Fiat is infinite. #BTC only gets scarcer.

59 days and counting to the next halving.https://t.co/zFrFY8u4bG pic.twitter.com/SlP8Wbd2e9

— Binance (@binance) March 19, 2020