Hooggerechtshof India: ‘banken mogen weer meedoen aan crypto’

Cryptosector wint rechtszaak

Bijna twee jaar geleden stuurde de Indiase centrale bank (RBI) een circulaire aan commerciële banken en andere instellingen die onder RBI’s toezicht staan. De strekking: er mogen geen diensten meer verleend worden aan bedrijven die met digitale valuta bezig zijn. Effectief stonden financieel dienstverleners buitenspel en was het voor inwoners van India relatief lastig om nog deel te nemen aan de nog jonge crypto-economie.

Aan die periode is een einde gekomen. Het Indiase hooggerechtshof heeft de maatregelen van de centrale bank als ‘disproportioneel’ bestempeld en de sector mag het rondschrijven van de centrale bank terzijde schuiven.

Voor de cryptosector is het effect van de uitspraak tweeledig. Enerzijds kan bevroren dienstverlening — denk aan een inlandse cryptocurrency exchange – hervat worden. Anderzijds kan de uitspraak gebruikt worden als munitie in de vorming van nieuwe regelgeving rondom cryptovaluta. Dat laatste blijft als zwaard van Damocles boven de Indiase markt hangen.

Nieuwe regels in de maak

De grote vraag is hoe lang men in India in jubelstemming kan blijven. De uitspraak van woensdagochtend heeft enkel betrekking op de door de RBI rondgestuurde circulaire en heeft geen betekenis in de context van nieuwe wetgeving die in de maak is.

De totstandkoming van die regels verloopt moeizaam. In 2018 verscheen een relatief mild wetsvoorstel met de naam ‘Crypto-token Regulation Bill’. Daarin werd een algeheel verbod weggezet als ‘extreem’, en bovendien zou het doel ervan ook bereikt kunnen met regulier toezicht. Ondanks dat het wetsvoorstel nooit is aangenomen, wordt er door de rechters in deze zaak wel naar verwezen (zie punt iii):

Het wetsvoorstel heeft het niet gered, en bij gebrek aan duidelijke regels werden in de loop van 2019 vragen gesteld aan de Indiase minister van Bedrijfszaken. Hij vertelt dat er van een verbod op cryptovaluta geen sprake is en dat er een comité is aangewezen om aan een framework voor regulatie van cryptovaluta te werken.

Een nieuw (uitgelekt) wetsvoorstel wekt de indruk dat de beleidsmakers 180 graden zijn gedraaid en dat een milde aanpak van de baan is. Hoge straffen op het bezit en gebruik van crypto worden genoemd, tot gevangenisstraffen van 10 jaar aan toe. Ook die ontwikkeling is bij de rechters bekend: ‘het zou tot een monopoliepositie van de RBI en de centrale overheid hebben geleid’.

De status quo is dat er op dit moment geen specifieke regels van toepassing zijn op cryptovaluta en de overheid er kennelijk nog (lang?) niet over uit is hoe ze de kwestie wél wil benaderen. Juist die onduidelijkheid heeft de centrale bank de vrijheid gegeven om extreme maatregelen te nemen en geeft de rechtbank de ruimte om tot een andere interpretatie te komen: het is disproportioneel.

Een overwinning voor de Indiase cryptosector, zij het met beperkte impact. Wat ons betreft is het sentiment achter trending topic #IndiaWinsCrypto sterk overdreven, maar wel begrijpelijk: na maanden procederen is een feest een lekkere ontlading. Dan eerste de kater uitslapen en op naar de echte uitdaging, het organiseren van cryptogezinde wetgeving.