Nederlanders zijn veel meer gaan sparen in 2019

Meer sparen

Afgelopen jaar groeide het saldo van de spaarrekeningen van Nederlandse huishoudens met 12,6 miljard euro naar een totaal van 368 miljard euro, een groei van 3,5%. Dit rapporteerde De Nederlandse Bank in een jaarlijks statistisch nieuwsbericht over spaargeld.

Verreweg het grootste deel van die groei kwam door extra inleg, bij elkaar 12,2 miljard euro, of zo'n 1540 euro per huishouden, op basis van 7,9 miljoen huishoudens. Het totale spaarvermogen komt daarmee op een gemiddelde van 46.500 euro per huishouden.

Daarmee is de inleg op het hoogste punt sinds 2009, en de bijgeschreven rente op het laagste punt sinds het begin van de dataserie bij DNB in 1998.

Nul procent rente

Al een paar jaar levert sparen praktisch niets meer op. In 2017 ging de spaarrente naar 0,05%, in 2018 naar 0,03%, in 2019 naar 0,01%, en begin januari 2020 maakte ABN AMRO als eerste grote bank bekend dat de rente naar nul procent gaat.

En dan hebben we het alleen nog maar over de nominale rente, het bedrag dat je aan rente krijgt (of betaalt). Intussen wordt je vermogen steeds minder waard door inflatie. De officiële cijfers houden het op 2,6% inflatie in 2019. De Donald Duck Index zit op 5,5% inflatie gemiddeld in de afgelopen 70 jaar.

De Nederlandse Bank verklaart met de lage rente dat er meer gespaard wordt, en noemt dit het "spaardoel-effect":

Dat de netto inleg van spaargeld toch toeneemt ondanks de relatief lage rente er op, kan verder worden verklaard door het spaardoel-effect: voor eenzelfde gewenst eindbedrag is bij een lagere rentevergoeding meer spaargeld nodig.

Onzekerheid over de economie

De netto-inkomens zijn in 2019 gestegen, en blijkbaar hebben Nederlandse huishoudens ervoor gekozen om extra te sparen, in plaats van extra te consumeren. Een opvallende tweede verklaring die DNB hiervoor geeft is het voorzorg-motief:

Ook het voorzorg-motief kan meespelen, dus dat huishoudens meer gaan sparen uit onzekerheid over de economie en eigen financiën.

Het gaat toch zo ontzettend goed met Nederland, Europa en de Westerse Wereld? Dat is in elk geval wat de politici je willen doen geloven. Het ging nog nooit zo goed met ons! Tsja, daar denken huishoudens kennelijk anders over.

En daar is alle reden toe. Vorig jaar concludeerden we in een studie naar de kans op een wereldwijde recessie in 2020 dat alle reden is om voorzichtig te zijn. De economie is fragiel geworden. Eén bananenschil, en de boel ligt op z'n gat. Onrust in Frankrijk? Spanningen in Iran? Het Corona-virus?

Bitcoin en goud

Spaargeld is fijn op de voorwaarde dat je geld ongeveer evenveel waard blijft, en dat de bank niet failliet gaat. Want spaargeld is geen echt geld, maar een vordering op een commerciële bank. Gaat die failliet? Dan ben je je geld kwijt, voor zover dat niet gedekt wordt door het depositogarantiestelsel.

Het is daarom niet vreemd om naast spaargeld een deel van je vermogen aan te houden in een asset zonder het risico van een tegenpartij, zoals goud en bitcoin. Je bent voor het bezit daarvan niet afhankelijk van een bank, het is net als cash geld van jou.

Een andere eigenschap die goud en bitcoin delen is dat ze niet zomaar te maken zijn. Dit in tegenstelling tot fiatgeld, dat momenteel in recordtempo wordt gemaakt door centrale banken. Geld dat overigens nauwelijks bij huishoudens terechtkomt.

Dat is misschien wat 'de gewone man' prima doorheeft, getuige het extra spaargeld. En getuige de toenemende adoptie van bitcoin.

Of je nu 1%, 5% of 20% van je vermogen in bitcoin wilt aanhouden, in elk geval is nul het foute getal!