Stuwt onrust door dodelijk coronavirus de prijs van goud en Bitcoin omhoog?

Coronavirus

Op 31 december 2019 ontving de Wereldgezondheidsorganisatie bericht uit China over diverse gevallen van longontsteking veroorzaakt door een onbekende ziekteverwekker. Het blijkt te gaan om wat nu bekend staat als het coronavirus.

Volgens Chinese virologen is het virus vrijwel zeker afkomstig uit vleermuizen. De onderzoekers hebben twee corona-varianten geïdentificeerd die genetisch zeer sterk op het virus lijken dat nu een grote epidemie heeft veroorzaakt. Hoe de eerste overdracht naar een mens heeft plaatsgevonden is nog onbekend, maar alle pijlen wijzen naar de Huanan Seafood Market in Wuhan: daar zijn tientallen verkopers en bezoekers besmet.

Inmiddels zijn de zorgen groot. In China is van een kleine 3.000 mensen bekend dat ze ziek zijn geworden. Een kleine 100 van die ziektegevallen kende een dodelijke afloop. Ook buiten China is het virus inmiddels actief. In maar liefst 18 andere landen is het Wuhanvirus opgedoken. De Johns Hopkins University heeft een kaart gepubliceerd waarop de verspreiding live te volgen is.

Beelden die vanuit China op sociale media verschijnen schetsen een nog ernstigere realiteit. Er wordt gesproken over tienduizenden zieken, geblokkeerde wegen, mensen die bewusteloos op straat neervallen, ziekenhuizen die zonder voorraden zitten, en een Chinese overheid die buitengewoon laks op de situatie reageert.

Het is onbekend hoe de vork precies in de steel zit.

Nederlandse protocollen liggen klaar

Het mag duidelijk zijn dat het virus van mens tot mens over kan gaan. Virologen werken met een zogeheten vermeerderingsgetal om aan te geven hoe besmettelijk een virus is. Voorlopige berekeningen komen neer op ongeveer 2,6. Dat wil zeggen dat iedere patiënt op zijn beurt gemiddeld 2,6 anderen besmet.

Maar, zeggen de deskundigen er bij, het is eigenlijk nog te vroeg in de epidemie om er betrouwbare uitspraken over te kunnen doen. Er zijn vermoedens dat het in werkelijkheid hoger ligt. Dezelfde onzekerheid bestaat over de dodelijkheid van het virus. Onderdeel van de onzekerheid is twijfel over de betrouwbaarheid van Chinese cijfers waarop de soms overhaaste studies zijn gebaseerd.

Pas op maandag is in Nederland het hoogste niveau van waakzaamheid voor de virusuitbraak afgeroepen. Dat heeft minister Bruins besloten op advies van het RIVM. Gevolg ervan is een meldplicht voor artsen en dat dwang nu tot de mogelijkheden behoort. Denk aan een gedwongen opname, isolatie, onderzoek, of quarantaine.

Aanvullende maatregelen zijn er in Nederland nog niet genomen. Er geldt nog geen negatief reisadvies naar China, en op Schiphol vinden geen extra screenings plaats. Volgens woordvoerder Harald Wychgel van het RIVM is dat logisch: “Wij hebben nog geen mensen met klachten hier. Bovendien heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de uitbraak nog niet als een internationale ramp gekwalificeerd.”

Helemaal onvoorbereid is Nederland niet. De protocollen liggen klaar voor de situatie waarin een patiënt met het virus opduikt. De patiënt wordt dan in isolatieverpleging gehouden, en er wordt een zogeheten contactonderzoek gestart om potentiële verspreiding in kaart te brengen.

Beurzen op rood

Wereldwijd kleuren de beurzen rood, vermoedelijk gedreven door onrust over de epidemie die zich vanuit China aan het ontvouwen is.

Amerikaanse aandelenbeurzen hebben de eerste negatieve week van het jaar achter de rug en sloten ook maandag lager. De Dow Jones zag de grootste daling in een tijdsbestek van 24 uur sinds oktober vorig jaar. Ook de S&P500 daalde flink, en de Nasdaq zag z’n slechtste dag sinds augustus 2019.

Kijken we naar andere delen van de wereld, zien we ook nagenoeg enkel verliescijfers. In Japan sloot de Nikkei-index maandag ruim 2% lager, en de bredere Topix-index zakte met meer dan 1,5%. De Zuid-Koreaanse Kopsi zakte dinsdag meer dan 3%, en de Australische S&P/ASX 200 sloot meer dan 1% lager.

In Nederland sloot maandag de AEX onder de 600 punten. Bijna alle aandelen zakten in waarde, met als koplopers techinvesteerder Prosus (-4,5%) en Air France-KLM (-5,6%).

Uitzonderingen op de dalende trend zijn er ook. Zo steeg de waarde van Kawamoto, een Japanse fabrikant van mondmaskers, de afgelopen weken met meer dan 380%. Wereldwijd worden mondmaskers steeds moeilijker leverbaar. Volgens de South China Morning Post is in Hongkong de winkelwaarde al met meer dan 30% gestegen.

Prijs Bitcoin omhoog

Als het op de wereldmarkt onrustig is, beweegt doorgaans een aanzienlijke hoeveelheid geld richting zogeheten safe haven assets. Goud is daar het meest bekende voorbeeld van, net als de Japanse yen, en de Zwitserse frank. Alledrie zijn de afgelopen week in waarde gestegen, met goud als koploper. De goudprijs steeg maandag naar een top van $1.582, het hoogste punt sinds april 2013.

Ook Bitcoin toont de kenmerken van een veilige belegging, met als kanttekening dat het een veel beperktere track record heeft dan bovengenoemde assets. Zo steeg de prijs met 20% tijdens de geopolitieke onrust die ontstond door onenigheid tussen Iran en de VS. Ook nu lijkt de BTC-prijs te reageren op de markttoestand, met een stijging van zo’n 10% in de afgelopen 48 uur.

#Bitcoin behaving 'safe-haven-ish'! pic.twitter.com/ToNjcEb6ck

— jeroen blokland (@jsblokland) January 27, 2020

Of Bitcoin écht als safe haven kan worden aangemerkt? Daar verschillen de meningen over: er zijn onderzoekers die stellen van wel, en er zijn onderzoekers die stellen van niet. Het tafeltennissen tussen die twee resultaten zal nog wel een aantal jaar voortduren. Voor nu kunnen we enkel observeren dat Bitcoin zo nu en dan het gedrag van goud nabootst.