ECB verkent digitaal centralebankgeld dat sparen ontmoedigt

Vrijdag heeft de ECB een nieuw rapport (PDF) gepubliceerd met de titel ‘Tiered CBDC and the financial system’. Recent stelde ECB-president Lagarde in een persconferentie dat ze het werk aan Europa’s CBDC wil versnellen. Schijnbaar laat ze er geen gras over groeien.

Bang voor bankrun

In de context van Europa zijn al heel wat rapporten over digitaal centralebankgeld verschenen, onder andere vanuit de ECB, de BIS, en het IMF. Eén van de meestgenoemde risico’s van de introductie van een nieuwe geldvorm is dat de centrale bank in het vaarwater komt van tussenpersonen zoals de commerciële bank waar burgers van gebruikmaken.

In het meest extreme geval ziet men een situatie gelijk aan een bankrun voor zich. Als centralebankgeld makkelijk toegankelijk is en méér zekerheid geeft dan het gebruik van tussenpersonen, is de verwachting dat een groot aantal bedrijven en personen overstappen. Dat werkt niet zo lekker als de reserves van diezelfde tussenpersonen mager zijn – een gevolg van het fractioneel bankieren dat in Europa gebruikelijk is.

CBDC om mee te betalen

En dus hebben ECB-onderzoekers iets nieuws bedacht: centralebankgeld dat sparen ontmoedigt en primair gericht is op het verwerken van relatief kleine betalingen. Het idee is dat er aantrekkelijke rente wordt uitgekeerd op kleine hoeveelheden, en een veel lagere (of negatieve!) rente op het bezit van (te)veel centralebankgeld.

Het idee rust op de veronderstelling dat commerciële banken en andere tussenpersonen zo een belangrijk deel van hun huidige functies kunnen behouden. Het digitale centralebankgeld speelt een rol in (kleine) betalingen, maar voor het oppotten van geld (cq. sparen) ben je nog overgeleverd aan financieel intermediairs.

Het veertig pagina’s tellend rapport gaat verder in op de rol van centralebankgeld in crisistijden, het gebruik van rekeningen en tokens, kosten van het gebruik ervan, en gevolgen voor de private sector.