Is bitcoin een Veblen-goed?

Eén van de kritiekpunten op het stock-to-flow model van PlanB is dat het alleen het aanbod van bitcoins in de formule betrekt, maar de vraag onbesproken laat.

Bij elke halving neemt de het aantal nieuwe bitcoins per block af, en daarmee ook het aanbod. Als dit de prijs zou laten stijgen, veronderstelt dat op z'n minst een gelijkblijvende vraag.

Terwijl normaal gesproken de vraag afneemt als de prijs stijgt. Bij 1 euro voor een brood is er veel vraag, bij 100 euro voor een brood hoeft haast niemand het meer. Waarom zou dat bij bitcoin anders zijn? Waarom zou de vraag daar in stand blijven als de prijs toeneemt?

Stock-to-flow model has a lot of proponents, but not everybody is a fan. For a balanced view here are some of the most well known people against S2F:https://t.co/p2cLe7uGIDhttps://t.co/WlYSChAfVthttps://t.co/TzRLfxRZ9E
Tell me what you think. And .. did I miss anybody? pic.twitter.com/PthuHUvrlP

— PlanB (@100trillionUSD) October 29, 2019

Toch heeft het stock-to-flow model nu al ruim 10 jaar de relatie tussen schaarste en prijs beschreven, zelfs als je het model alleen baseert op de data van de eerste 4 jaar, dus zonder een halving daarin.

Hoe is dat te verklaren?

Eén denkrichting is dat je bitcoin moet zien als een geld(systeem), en naar geld is altijd oneindig veel vraag. Wie wil er nou geen geld?

Naarmate bitcoin de functie(s) van geld beter vervult, zijn er meer mensen die bitcoin daadwerkelijk zien als geldsysteem, wat de vraag laat stijgen.

Met het stijgen van de prijs wordt het voor meer partijen interessant om infrastructuur en diensten te ontwikkelen, wordt de koers stabieler, wordt het als asset class serieuzer, enzovoorts. Allemaal ontwikkelingen die het als geldsysteem interessanter maken.

Thorstein Veblen

Een andere (of aanvullende, overlappende) denkrichting is om bitcoin te zien als Veblen-goed.

De Amerikaanse econoom Thorstein Veblen beschreef aan het eind van de 19e eeuw een bepaald soort goederen waarbij de vraag toenam naarmate de prijs steeg. Dit zijn vaak luxegoederen en statussymbolen, zoals wijn, juwelen, auto's en kleding. Denk aan een Rolls Royce of een Rolex.

Hoe hoger de prijs van een fles wijn of een horloge, hoe meer mensen het ook willen gebruiken om hun status mee te laten zien. Het wordt begeerlijk vanwege de hoge prijs.

Zou dit effect ook bij Bitcoin het geval kunnen zijn? Zou een bitcoin begeerlijker zijn als ie duurder is?

Bij Veblen-goederen is een aantal achterliggende mechanismen beschreven, zoals:

Het snob-effect. Mensen willen graag iets hebben wat anderen zich niet kunnen veroorloven. Zeldzame kunst, designerkleding en sportauto's.

Het kwaliteit-effect. Mensen veronderstellen dat dure dingen beter zijn dan goedkope dingen. Er zijn betere materialen gebruikt of er is door betere vakmensen aangewerkt.

Het hot-hand-effect. Mensen verwachten dat als de koers de afgelopen jaren is gestegen, dat die de komende jaren ook wel zal stijgen.

Het bandwagon-effect. Mensen die een product willen hebben omdat het populair is. Iedereen koopt het, dus het zal wel goed zijn.

Het netwerk-effect. Naarmate meer mensen een product of dienst gebruiken, neemt de waarde voor nieuwe gebruikers toe. Denk aan telefoon of Facebook.

Wat hiervan is op bitcoin van toepassing?

Bitcoin als Veblen-goed?

Het netwerk-effect is herkenbaar, en goed beschreven door Trace Mayer in de zeven netwerk-effecten van bitcoin.

De andere effecten zijn minder expliciet beschreven en in kaart gebracht, maar kunnen we ons allemaal heel goed voorstellen:

Rijke mensen die willen kunnen zeggen dat ze 21 bitcoins bezitten (snob-effect).

Investeerders die het serieus nemen als asset class omdat het een market cap heeft van meer dan 1000 miljard dollar (kwaliteit).

Fondsmanagers die het zich niet kunnen veroorloven om niet een beetje blootgesteld te zijn aan bitcoin, omdat het jaar op jaar extreme rendementen geeft (hot-hand-effect).

Consumenten die in de kroeg willen meepraten aan het eind van elke bull market, en dan toch ook maar weer instappen (bandwagon-effect).

Maar waarom gaat de prijs dan niet meteen naar honderduizenden dollars per bitcoin? Of, waarom zien we geen "frontrunning" op de halving?

Elke halving een nieuw Veblen-effect

Dat de vraag (en dus de prijs) niet per direct door het plafond gaat, is te verklaren door de periodiciteit in de groei van bitcoin. Naarmate de prijs stijgt, wordt bitcoin voor een nieuwe (grotere, rijkere) groep mensen interessant als Veblen-goed.

Eerst waren het de techies die het als statussymbool gebruikten, pas als het een stuk duurder is, wordt het een statussymbool voor de superrijken.

Eerst stond bitcoin voor de hoogste kwaliteit binnen de cryptovaluta, pas als het een stuk groter is, kan het een rol gaan spelen als store-of-value, ten opzichte van goud of dollars.

Elke keer als de prijs weer (een factor 10) stijgt, is een periode nodig om de infrastructuur in orde te maken die nodig is om de nieuwe vraag bij het aanbod te laten komen. De eerste exchanges, daarna brokers en wallets, daarna data, analyse en modellen, daarna institutionele infrastructuur, enzovoorts.

Tot nu toe valt die "rijpingsperiode" samen met de marktcyclus (bull/bear markets) en de halvingscyclus van 4 jaar.

Het stock-to-flow model beschrijft de relatie tussen tijd (halvings) en prijs. Misschien vangt het model een complexe achterliggende dynamiek, en misschien houdt de bekendheid van het model die dynamiek wel mede in stand.

In elk geval kan het geen kwaad om blootgesteld te zijn aan de mogelijkheid dat het model klopt!

Meer weten hierover? Luister naar onderstaande podcast.

SLP122 @100trillionUSD - Responses to the S2F Model

PlanB's work is blowing up! We talk:
- Responses to S2F
- Cointegration and what it is
- Cash and carry trade
- Where to from here

Enjoy, and don't forget to share! https://t.co/XXrMt2LJoq pic.twitter.com/zvbe0GtWHO

— Stephan Livera (@stephanlivera) November 4, 2019