ECB verlaagt rente naar -0,5% en zaait daarmee verdeeldheid in Europa

De rente voor banken daalt van -0,4% naar -0,5% en de geldkraan gaat weer open. De beslissing van ECB-voorzitter Mario Draghi krijgt geen steun van Nederland en Duitsland, en verdeelt zo Europa. Volgende stap: fiscale stimulering?

ECB verlaagt rente naar -0,5% en zaait daarmee verdeeldheid in Europa
0%
Bert Slagter
Door Bert Slagter

De markt had wel verwacht dat de rente zou dalen. Maar dat de ECB nu al zou beginnen met een nieuw opkoopprogramma van (voornamelijk) obligaties deed menig wenkbrauw fronzen.

Niet alleen onder economen en analisten is er verdeeldheid. Ook tussen de Europese landen en binnen de ECB lopen de spanningen op.

Deze lage rente is heel prettig voor de Zuid-Europese landen met een flink begrotingstekort en een hoge staatsschuld, zoals Italië, het thuisland van Mario Draghi.

Nederland en Duitsland voelen vooral de nadelen van de lage rente. De spaarders en pensioenfondsen zijn de dupe en de financiële sector heeft het zwaar. En de economie verder stimuleren heeft hier geen zin, de werkloosheid is laag en inflatie boven de 2%.

Het is opvallend dat in de dagen na de beslissing vanuit verschillende landen expliciet de onvrede uitgesproken is over het gevoerde beleid. Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Nederland zijn tegen. Klaas Knot, voorzitter van de Nederlandse centrale bank DNB nam openlijk afstand van het besluit van de ECB.

Alleen deze landen vertegenwoordigen al zo'n beetje de helft van de eurozone in economische output en aantal inwoners. Toch zegt Draghi dat over deze beslissing niet gestemd hoefde te worden, omdat die overduidelijk unaniem zou zijn. Right.

Hoe reageerde de markt?

In eerste instantie doken de rendementen van staatsobligaties nog verder naar beneden, en sprongen zilver en goud omhoog. Maar binnen een paar uur kantelde de stemming, en zagen we de rendementen op staatsobligaties flink stijgen, en zilver en goud flink dalen.

Een mogelijke uitleg hiervan is dat de markt voor nu even gerustgesteld is. Een andere uitleg is dat de markt nu anticipeert op de volgende stap, en dat zouden fiscale stimuleringsmaatregelen zijn.

Europa stuurt daar ook bij Nederland op aan. De verwachting is dat we daar op prinsjesdag meer over zullen horen, al is de vraag of de beperkte daadkracht van onze regering in staat is om vele tientallen miljarden op een zinvolle manier te besteden.

Minder kosten voor banken

Tegelijk met de renteverlaging voerde de ECB een twee-lagen-systeem in, waarbij banken over een deel van hun deposito's geen rente hoeven te betalen. Deutsche Bank is de grootste profiteur.

Ook Nederlandse banken gaan minder rente betalen, zo'n 192 miljoen minder dan nu met het tarief van -0,4%, en zelfs 360 miljoen minder dan bij -0,5% zonder het twee-lagen-systeem.

Daarmee is voor de banken de rente de facto gestegen, en de pijn iets verzacht. Mogelijk is dat de reden dat Nederland en Duitsland het nieuwe opkoopprogramma hebben getolereerd.

Volgende week Amerika

President Trump had na het ECB-besluit niet veel tijd nodig voor een bijpassende vlammende tweet over de incompetentie van de Fed.

Volgende week neemt de Fed een besluit over de Amerikaanse rente. Ook daar wordt een daling verwacht, vermoedelijk van 2,25% naar 1,75%.

Iedereen heeft een mening

Onder de noemer Opinie schrijven we regelmatig over een spraakmakende podcast, video of tweetstorm. We zijn het niet noodzakelijkerwijs eens met de spreker of schrijver, maar vinden het interessant genoeg om te delen, duiden en ondertitelen.

Over de auteur

Bert Slagter

Bert Slagter

Medeoprichter van LekkerCryptisch. Achtergrond in informatica en natuurkunde. Bouwt mooie software, teams en bedrijven. Student van geopolitiek, macro-economie, complexe systemen en waarschijnlijkheid. Op zoek naar het signaal in de ruis.