Krijgen we met Christine Lagarde een ECB-president die crypto omarmt?

Onconventionele maatregelen

Afgelopen woensdag was Lagarde voor het eerst te zien in de rol van (aankomend) ECB-president. Ze sprak het Europees Parlement toe in Brussel. Waar Draghi zich doorgaans (soms onnavolgbaar) uitdrukte met centrale bankiers-jargon, lijkt Lagarde een stuk toegankelijker. Zij denkt dat er voor de ECB een brede maatschappelijke rol is weggelegd, en wil burgers beter gaan informeren over “onconventionele maatregelen”.

Inhoudelijk nam Lagarde geen afstand van Draghi, die herinnerd zal worden om de introductie van negatieve rentes en de opkoop van staats- en bedrijfsleningen. Volgens Lagarde zijn die maatregelen “nog lange tijd nodig”, om de inflatie in de eurozone onder de 2 procent te houden. Sterker nog, Lagarde prees de onorthodoxe maatregelen die de ECB nam. “Zonder die wendbaarheid was de crisis een stuk erger geweest”.

Toegankelijkere centrale bank

Ze zei het niet hardop, maar Lagarde had wel degelijk kritiek op haar voorganger. Ze zet in op betere communicatie, diversiteit, en wil opener zijn. “Mensen moeten weten dat het hun centrale bank is”, vertelt ze luid en duidelijk. Wat de ECB doet moet begrepen worden, niet alleen door beleggers, maar “ook door de mensen die ik [Lagarde] dien”.

En dat kunnen we alleen maar toejuichen. Er zijn veel mensen die goed weten hoe ze geld moeten gebruiken, maar veel minder die begrijpen hoe een geldsysteem werkt. En daar begint ook het bewustzijn van het bestaan van andere geldsystemen en economische scholen. Kennis over de geschiedenis van geld, de werking van geld, de verschillende economische visies erop, en de nadelen van het huidige fiat-systeem.

Groene obligaties

De ECB begon in 2015 met het opkopen van staatsobligaties als poging de economie te stimuleren en inflatie aan te jagen. Sinds 1 januari 2019 is dat opkoopprogramma gestopt, maar dat weerhoud de centrale bank er niet van om meer schuldpapieren over te nemen van nationale banken. In totaal heeft de ECB voor 115 miljard (cijfers 2018) aan Nederlandse schuldpapieren opgekocht. Dat is meer dan een kwart van de totale Nederlandse staatsschuld. 

Door het opkopen van leningen heeft de ECB nu zelf schulden op de balans staan, onder andere van producenten van fossiele energie. ‘Vervuilende bedrijven’, worden ze genoemd. En die moeten wat Lagarde betreft vervangen worden door ‘groene obligaties’. Geleend geld dat gebruikt wordt voor groene investeringen, zoals de productie van duurzame energie.

Zo krijgt de aanstelling van Lagarde ook een politiek tintje: het doordrukken van ‘groene politiek’. Tegenstanders daarvan hoeven zich echter geen zorgen te maken: “De ECB kan niet exclusief investeren in groene obligaties, want daar zijn er niet genoeg van.”

Open voor innovatie

“Op dit moment in tijd zijn cryptovaluta nog niet belangrijk en groot genoeg om onze economie op een significante manier te beïnvloeden”, zei aftredend ECB-president Draghi eerder dit jaar. Lagarde denkt daar anders over. In een interview met CNBC erkende ze dat Bitcoin al begonnen is aan het ontwrichten van het huidige financiële systeem.

Ondanks dat besef, heeft Lagarde en opvallend open houding ten aanzien van innovatie. “In het licht van nieuwe technologieën – waaronder digitale valuta – moeten we alert zijn op risico’s voor financiële stabiliteit, privacy, of criminele activiteiten. Daar moeten goede regels voor zijn”, vertelt Lagarde. “Maar het betekent ook dat we de sociale voordelen ervan erkennen en ze de ruimte geven om tot bloei te komen.”

Mati Greenspan, een analist bij eToro, schreef in een e-mail aan klanten dat Lagarde “ongelofelijk crypto-vriendelijk is”, en dat haar aanstelling als ECB-baas als goed nieuws gezien moet worden voor de industrie.

De vraag is wat Lagarde in de context van de ECB kan doen met publieke cryptovaluta als Bitcoin. Een veelgekoesterde droom is dat centrale banken Bitcoin opnemen in de reserves. Maar daar lijkt de ECB (nog) niet voor open te staan. Wie weet dat de komst van Lagarde daarin verandering brengt. Maar eerst staan Lagarde jaren te wachten waarin ze moet jongleren met hele hete kolen.