Persoonlijke data is goud waard: patent IBM voor ‘blockchain browser’ is nieuwe goudmijn?

Het gaat om deze patentaanvraag, waarvan de afbeeldingen hier zijn in te zien. De titel van de aanvraag is ‘Blockchain Web Browser Interface’. Daardoor lijkt in de media de link al snel gelegd: IBM bouwt een webbrowser en voegt zich toe aan het rijtje van bedrijven die ‘crypto enabled browsers’ aanbieden. Denk aan de Brave Browser, en Opera Touch.

Grootschalige dataverzameling

Het idee van het patent is dat een internetbrowser allerlei gebeurtenissen gaat bijhouden, de daarbij betrokken gegevens aanbiedt aan een blockchainnetwerk, alwaar de gegevens onherroepelijk worden vastgelegd. Het patent gaat er vanuit dat de blockchain een implementatie is van Hyperledger Fabric, en vermoedelijk is IBM de partij die dat netwerk beheert.

Uit de aanvraag is niet te herleiden dat IBM zélf aan een webbrowser werkt of wil werken. IBM beschrijft een nieuwe manier waarop browsers gegevens kunnen verzamelen en opslaan. Zo’n beschrijving wordt in de technische wereld ookwel een ‘interface’ genoemd.

De bedoeling is dat gebruikers allerlei soorten gegevens delen. Denk aan je browsegeschiedenis, zoekopdrachten, instellingen en voorkeuren, of gegevens van ingevulde formulieren. In bestaande browsers gebeurt dat overigens al. Google Chrome synchroniseert dit soort gegevens bijvoorbeeld tussen verschillende apparaten via je Google-account. IBM’s idee is om dit onafhankelijk te maken van leverancier – één “veilige plek voor je gegevens”, waar je bovendien “zelf controle op kunt uitoefenen”.

Maar het gaat verder dan dat. “In de context van het voorgestelde systeem voor smartphones kunnen er meerdere blockchains zijn. Bijvoorbeeld voor telefoongesprekken, contacten, tekstberichten. Ieder met z’n eigen specifieke eisen.”

Facebook’s Libra werd bedolven onder kritiek, onder andere vanwege het privacygevoelige karakter van betalingsgegevens die daarmee óók in handen van Facebook zouden komen. De beoogde gegevensverzameling van IBM is niet minder indrukwekkend.

Data is het nieuwe goud

De aanvraag is gebaseerd op een aanlokkelijk scenario: het verwijderen van tussenpersonen (zoals Google, of Microsoft) aan wie je jouw persoonlijke gegevens overhandigt, en het zeggenschap daarover teruggeven aan de gebruiker. Maar in werkelijkheid is het een verslechtering van de status quo. Zijn je persoonlijke gegevens nu nog versnipperd over diverse bedrijven, verplaats je hiermee al je gegevens naar één bedrijf: IBM.

Door te term blockchain te gebruiken, krijgt zo’n oplossing al snel eigenschappen toegedicht als ‘decentraal’ en ‘permissionless’. Maar een besloten blockchainnetwerk in beheer van één bedrijf lijkt in geen enkel opzicht op een netwerk als dat van Bitcoin.

Een slimme zet: data is het nieuwe goud. Hoe de gegevens precies worden opgeslagen, is niet uit de aanvraag op te maken. Maar zou zo’n systeem wijdverbreid gebruikt worden, is het voor bedrijven met slimme analysetools een goudmijn. Eén keer raden welk bedrijf zich ook in die markt begeeft? IBM.

Een eigen munt? Onwaarschijnlijk

In de aanvraag wordt het woord ‘token’ een enkele keer genoemd. Dat heeft geleid tot berichtgeving over een eigen ‘IBM token’, en wordt een brug geslagen naar Brave’s BAT-token. Maar de patenttekst suggereert geenszins de introductie van een eigen munt.

Het woord ‘token’ valt in het kader van validatie. Lang voordat cryptovaluta bestonden, werd deze term al door programmeurs gebruikt, bijvoorbeeld om te bewijzen dat je ergens toegang toe hebt (een ‘access token’). In de context van het patent is het aanneemlijker dat het om dit type tokens gaat, dan om IBM’s eigen munt.

Of bovenstaand scenario zich op deze manier ontvouwt is afwachten. In de aanvraag worden de hoofdlijnen beschreven, en implementatiedetails ontbreken. Details die essentieel zijn om erachter te komen wat IBM precies voor zich ziet.