Cryptocurrency Libra: the Good, the Bad, and the Ugly

"Mijn analyse van de Libra whitepaper", zo begint Saifedean Ammous zijn tweetstorm. In 2018 publiceerde hij de must read "The Bitcoin Standard", waarin hij de monetaire principes achter Bitcoin op briljante wijze uiteenzet. Hij vervolgt: 

(Libra is) de enige andere digitale valuta buiten bitcoin die ertoe doet, en het zou een gigantisch succes kunnen worden. Maar het concurreert niet met bitcoin, het versterkt eerder z'n waardepropositie, en zal waarschijnlijk bitcoin nodig hebben als het succesvol is.

In zijn verhaal laat hij zien hoe Libra voor miljarden mensen een beter geldsysteem zou kunnen zijn dan de eigen nationale munt of een willekeurige andere cryptomunt. Dat het de wereld vele goeds kan brengen.

Maar ten koste van wat? Ten koste van privacy en mensenrechten? Ten koste van overheden en nationale munten? Ten koste van banken en allerlei andere financiële bedrijven?

Libra brengt goede dingen met zich mee. Maar ook slechte. En ronduit gevaarlijke.

The Good

De bekering van big tech?

Facebook-oprichter Mark Zuckerberg wil dat zijn bedrijf een platform wordt met de focus op privacy. Dat schreef hij in een brief aan de gebruikers. Maar talk is cheap. Laat maar zien wat je daadwerkelijk doet.

En misschien, heel misschien, is dit wel een eerste stap in die richting.

Toch geen Facebook-coin, maar een Association waar Facebook maar 1% van het bestuur in handen heeft, die daadwerkelijk streeft naar privacy voor gebruikers.

Het is geen gekke gedachte. Want het business model van Facebook staat onder druk. Jarenlang hebben ze goed verdiend aan de gegevens van hun gebruikers. Maar die taart wordt steeds kleiner en moet over steeds meer partijen worden verdeeld. Biedt Libra een nieuw business model?

Privacy en beveiliging worden steeds belangrijkere thema's. Net als de algoritmisering en de narrative van de monopolie van big tech. 

Microsoft en Apple hebben ontdekt dat er kansen liggen. Zij zijn namelijk niet (of maar beperkt) afhankelijk van de data van de gebruiker. Hun klanten betalen gewoon voor hun diensten. Microsoft maakt zicht hard voor decentralized identity en Apple introduceert allerlei privacy features.

En Facebook? Is die bekeerd, of is het slechts schijn? Time will tell!

Bitcoin zal profiteren

Er zijn talloze cryptoprojecten die zich best zorgen mogen maken over Libra, daarover straks meer. Maar Bitcoin is niet één van hen.

Bitcoin is uniek. Je kunt het niet namaken en je kunt het makkelijk opdelen, verplaatsen en bewaren. Het is schaars en wordt steeds schaarser. Het is veilig en wordt steeds veiliger. Het is aan geen enkele jurisdictie onderworpen.

Je kunt best vraagtekens zetten bij Bitcoin als betaalmiddel, zeker op dit moment. Het zou best kunnen dat Libra die functie voorlopig beter kan invullen dan Bitcoin.

Maar de functie van store of value is een ander verhaal.

Want de waarde van Libra is gekoppeld aan de waarde van het fiatgeld dat gebruikt is om het te kopen. En fiatgeld levert geen rendement op en wordt steeds minder waard.

Bij dat laatste kun je denken aan de officiële inflatiecijfers van 1-2 procent. Maar daar mag je gerust vraagtekens bij zetten. Zowel onderzoek als de onderbuik van de bevolking wijst op groot verlies van koopkracht. Dat is niet zo gek, want de geldhoeveelheid wordt al ruim tien jaar enorm "opgeblazen" - de letterlijke betekenis van inflatie.

Het is alleen niet zichtbaar in onze inflatiecijfers. Deels komt dat omdat de partijen die als eerste met dit geld in aanraking komen (lees: de rijken, de banken, de overheden) er vooral van profiteren. Deels komt dat omdat de inflatiecijfers kunstmatig laag gehouden worden.

Terug naar Bitcoin.

Dit werkt op twee manieren in het voordeel van Bitcoin.

Ten eerste zal het aantrekkelijk (en uiteindelijk noodzakelijk) zijn voor Libra om Bitcoin toe te voegen aan de Libra Reserve als dekking. Al is dat maar een klein deel, in de loop der jaren zal dat deel verhoudingsgewijs steeds groter worden, omdat de andere munten aan waarde verliezen.

Ten tweede zullen gebruikers van Libra zien dat de Libra elke keer zo'n beetje hetzelfde waard blijft in euro's, maar dat de Bitcoin steeds verder stijgt... dan zouden ze kunnen besluiten om een deel van hun vermogen in Bitcoin te stoppen. Een wallet hebben ze tenslotte al.

Enorme adoptie

Dat brengt ons bij adoptie. Er zijn tientallen miljoenen cryptogebruikers in de wereld. Als alle plannen van Libra lukken worden dat er volgend jaar honderd keer zoveel. Dat zijn zeldzame gebeurtenissen.

Libra is leuk, totdat het niet meer werkt omdat je op een zwarte lijst staat, of in Iran woont, of verboden wordt in je land. Zeker een deel van de mensen zal inzien dat Bitcoin niet gecensureerd kan worden, en koopkracht over langere termijn vele beter behoudt.

Dat verbieden kunnen we overigens op wachten. Elk land met een munt die flink zwakker is dan de dollar of euro zal in eerste instantie de Libra willen verbieden of beperken. Anders is het voor de bevolking veel te aantrekkelijk om hun vermogen alleen nog maar in Libra aan te houden, en de eigen zwakke Bolivars of Lira's links te latenliggen.

Bitcoin is falling because of libra coin... lol no no it isn’t!

Libra will introduce billions of people to the word “Cryptocurrency”. It will become mainstream and people will slowly get educated and realize bitcoin is better store of value and is censorship resistant.

— Ameero (@ameero1) June 18, 2019

Facebook vangt de klappen

Bij Bitcoin is er niemand om op het matje te roepen. Niemand is de baas, niemand is eigenaar. Bij Libra is dat anders. Het is duidelijk wie erachter zitten, en hen kun je ter verantwoording roepen. En dat gebeurt ook meteen. 

De Franse minister Bruno Le Maire reageerde door te zeggen dat Facebook beslist geen soevereine munt kan zijn:

“It is out of question’’ that Libra “become a sovereign currency,’’ Le Maire said in an interview on Europe 1 radio. “It can’t and it must not happen.”

Mark Carney, de baas van de Britse centrale bank reageerde wat subtieler. We staan best open voor dit soort initiatieven, maar men moet voldoen aan de allerhoogste standaard op gebied van regulatie.

Het Huis van Afgevaardigden in de Verenigde Staten heeft Facebook opgeroepen om te verschijnen voor een verhoor, en de ontwikkeling van Libra tot die tijd te staken. De argumenten zijn de "ongebreidelde expansiedrift" en het "ingrijpen in het leven van gebruikers". Maar de echte reden is natuurlijk dat Libra direct een concurrent is voor de dollar. Daarover later meer.

France, Switzerland and the US are already asking Facebook questions about Libra, seeking reassurances and guarantees.

Bitcoin didn't return their calls.

— Alistair Milne (@alistairmilne) June 18, 2019

Voor de rest van de cryptowereld is dat goed nieuws. Er is een nieuwe representant van cryptowereld en blockchain. Laat Facebook de klappen maar vangen. 

De scepticus vraagt zich wellicht af of het protest van overheden wel echt is. Is Libra echt lastig voor overheden, het IMF, de Wereldbank, het dollarmonopolie? Of is het er onderdeel van? Is het toeval dat het consortium in Zwitserland gevestigd is?

The Bad

Onze privacy

Privacy is een mensenrecht. Alleen al daarom zou elke overheid er met vuur voor moeten strijden. Maar het is meer dan dat, het is een essentiële voorwaarde voor een open samenleving.

Een open samenleving is een samenleving waarin verschillende visies, meningen, inzichten worden aangemoedigd en naast elkaar moeten kunnen bestaan.

Privacy gaat dus niet om geheimzinnigheid of gedrag dat het daglicht niet kan verdragen. Het gaat om de vrijheid om te beslissen wat je wel en wat je niet bekend maakt.

Privacy is not secrecy. A private matter is something one doesn’t want the whole world to know, but a secret matter is something one doesn’t want anybody to know. Privacy is the power to selectively reveal oneself to the world. -- Eric Hughes

Het betalen van geld vertelt heel precies wie we zijn en wat we geloven. Aan welke politieke partij betalen we contributie? Aan welke motorclub? Bij welke winkel kopen we? Vlees? Suiker? Alcohol? Aan welke kerk doneren we?

Surveillance, het in de gaten houden van mensen, is een hobby geworden van overheden en grote bedrijven. Voor macht, voor invloed, voor geld.

Cryptovaluta staan in de traditie van de Cypherpunks, die in hun manifesto privacy tot hoogste doel verheffen.

De vraag is waar Libra staat. 

Je kunt daar aannames over doen, zoals dat Facebook in het verleden weinig zorgvuldigheid heeft getoond in het omgaan met gegevens van z'n gebruikers, en dat dit in de toekomst vast niet anders zal zijn. Eens een boef, altijd een boef. De ontwikkelingen van bijvoorbeeld WeChat in China wijzen in die richting. We zullen het zien.

Het einde van sommige cryptoprojecten

Allerlei cryptoprojecten lopen het risico dat ze buiten spel gezet worden door alternatieven op de Libra-blockchain.

De meeste projecten hebben het probleem van een multi sided market, waarbij meerdere partijen op elkaar wachten tot ze meedoen. Een marktplaats is pas interessant voor kopers als er verkopers zijn, en andersom. En dat is precies wat Libra kan fixen.

Voor welke projecten is Libra een concurrent? 

Stablecoins zoals Tether en DAI. Hoewel Libra niet bedoeld is als pure stablecoin omdat het niet gekoppeld is aan één valuta zal het zeker in het begin wel zo werken.

Ethereum en decentralized finance in het Ethereum-ecosysteem. Libra is een account based smart contact platform, in functionaliteit vergelijkbaar met Ethereum. Het is alleen veel minder gedecentraliseerd en (daardoor) bestand tegen censuur. 

Libra kan wel zorgen voor liquiditeit. Bij decentralized finance hoeven we niet meer te vertrouwen op een bank als tussenpersoon, maar slechts op de wiskunde in de smart contracts. Dat werkt alleen als er liquiditeit is, oftewel de interesse van kopers en verkopers die zich manifesteert in een orderboek met voldoende diepte. Of het nu gaat om leningen (uitleners en leners) of handelsplatforms (verkopers en kopers) of crowdfunding (projecten en investeerders).

Blockchain platforms die minder gedecentraliseerd zijn dan Ethereum moeten zich afvragen of ze uberhaupt nog bestaansrecht hebben. Denk aan Tron, Stellar, EOS en Ripple.

Wallets en betalingen in de retail. Dit zijn de projecen die proberen massa-adoptie te bevorderen, en het daar ook van moeten hebben. Dan moet je nu ineens concurreren met partijen die een wallet in één keer bij een miljard mensen in de broekzak stoppen, en die in één keer miljoenen kassa's kunnen aansluiten.

Enterprise adoptie. Olifanten doen het met olifanten. Waarom zou je risico lopen bij een klein cryptoprojectje als je meekunt doen met Libra?

Nu kun je zeggen dat die projecten maar gewoon moeten doorgaan. Maar feit is dat veel projecten afhankelijk zijn van financiering. En het is maar de vraag waar investeerders meer in geïnteresseerd zijn: een project op EOS, Cardano, Komodo of Ethereum, of een project op Libra?

I am a big fan of $LIBRA. It's well written and the documentation is great. It has a potential to replace Ripple, Stellar, Ethereum, all Stablecoins, etc. For every other usecase when truly decentralized and uncensorable network is required, there will still be #Bitcoin!

— Pavol Rusnak (@pavolrusnak) June 18, 2019

Het begrip crypto wordt uitgehold

Libra is geen cryptovaluta, zo zegt Andreas Antonopoulos. Het voldoet namelijk niet aan de vijf pijlers van een cryptovaluta: open, public, neutral, borderless en censorship resistant.

In essentie gaat het bij cryptovaluta om het decentraliseren van de macht. Pas als niemand de baas is, kan het voldoen aan de vijf eisen.

Alles wat gemaakt is of eigendom is van een gecentraliseerde organisatie valt automatisch onder een bepaalde jurisdictie, en is daarmee onderworpen aan bepaalde wetten en regelgeving. En daarmee kan het automatisch niet voldoen aan de vijf pijlers, simpelweg omdat het wettelijk niet mag.

Onder elke wet is er wel een verbod om transacties te doen naar bepaalde landen. In veel landen staan bijvoorbeeld Noord-Korea en Iran op een zwarte lijst. Of bedrijven en mensen op de OFAC-lijst van de VS. Je bent dus wettelijk verplicht om te censureren. Als je dat niet doet, pleeg je een misdrijf!

Wettelijk moet je voldoen aan regels voor know-your-customer (KYC) en anti-witwassen (AML). Je moet bepaalde vragen stellen: wie ben je, waar kom je vandaan, waar komt het geld vandaan?

Een gecentraliseerde organisatie is niet neutraal. Neutraliteit betekent dat er geen verschil gemaakt wordt, ongeacht welke zender, ontvanger, hoeveelheid, doel, motief.

Libra is een gecentraliseerde organisatie, en valt onder de Zwitserse wet. Calibra is een dochter van Facebook, en valt onder de Amerikaanse wet.

Het is niet open, public, neutral, borderless en censorship resistant. Het is geen cryptovaluta, terwijl het wel zo wordt gepresenteerd.

Hoe kan de gewone burger het verschil zien tussen Bitcoin en Libra? Hoe kan een journalist het verschil zien?

Het wordt een interessante uitdaging om duidelijk te maken waarom een echte crypto beter is dan een schijn-crypto. Waarbij ik overigens wil aantekenen dat er ook allerlei grote cryptoprojecten zijn die maar beperkt aan de vijf pijlers voldoen, maar dat terzijde.

Alles is ongetest: de tech, het bestuur, de Reserve

Het klinkt natuurlijk schitterend: een nieuwe wereldmunt op blockchaintechnologie.

Maar dit is geen fork van Ethereum. Het is nieuwe en volledig ongeteste technologie. Niemand weet of het werkt, wat voor nare bugs er nog inzitten, of het echt een beetje schaalt.

Natuurlijk gaan ze uitgebreid testen op het testnet, en is de livegang pas in 2020.

Maar vergis je niet in hoe idioot veel uren er zijn gestopt in het testen en hacken van Bitcoin en Ethereum. Al jaren hebben de beste hackers van de wereld geprobeerd de boel te slopen en te beroven. Uit goede of kwade motieven, dat maakt niet uit.

En precies dat heeft Libra niet: de beste hackers van de wereld.

Net als de beste cryptografen, economen, programmeurs, ontwerpers en testers. Die hebben ze ook niet. Want die werken niet voor corporates, die werken aan projecten waar ze passie voor hebben. En dat is vermoedelijk niet Libra.

Ook het bestuur is niet getest. De 28 - en straks 100 - organisaties uit het consortium hebben zo hun eigen belangen. Het kan maar zo zijn dat ze ruzie gaan maken, in een impasse komen en uit elkaar vallen. Volgens Financial Times zullen een aantal van de eerste deelnemers weglopen als de ontwikkelingen tegenvallen.

That said, anyone who has been following the crypto / blockchain space & recognizes these aspects of Libra will also recall how bloody tricky they are to get right.

R3's consortium fell apart.
Basis folded.
Tezos' Foundation faced (& pulled through) major governance issues.

— Jill Carlson (@_jillruth) June 18, 2019

The ugly

Hoe transparant is de Libra Reserve?

Als je Libra koopt, dan gaan je euro's of dollars in het fonds dat beheerd wordt door de Libra Reserve. De suggestie wordt gewekt dat het geld daar blijft. Maar er is geen enkele garantie dat dat daadwerkelijk zo is.

Wordt de Libra Reserve een full reserve bank of gaan we fractioneel bankieren?

De verleiding zal groot zijn als er straks tientallen miljarden in de pot zit. Hoe groot is de kans dat elke gebruiker z'n geld komt halen? Het is toch zonde om het geld niets te laten doen? We kunnen toch op z'n minst een deel gebruiken om rendement op te halen voor de Libra Partners? Die willen wel wat terug voor hun security token!

Zal er transparantie komen over de Reserve? Een volledig inspecteerbare onderbouwing van wat men doet met het geld?

Zo niet, dan blijken alle praatjes over blockchain, open source, publiek en gedecentraliseerd één groot rookgordijn om de aandacht af te leiden van het echte plan: het grootste oncontroleerbare financiële instituut ter wereld.

Een nieuwe wereldorde?

In de whitepaper is men niet geheimzinnig over het doel: een nieuwe wereldmunt.

We believe that the world needs a global, digitally native currency that brings together the attributes of the world’s best currencies: stability, low inflation, wide global acceptance, and fungibility.

De Libra is dus zeker niet specifiek een Facebook-munt. Het is bedoeld als wereldwijd betaalmiddel, een wereldmunt. De werking is vergelijkbaar met de SDR van het IMF. Dat is ook een mandje van valuta, maar dan in een vaste verhouding.

Als we wat verder terug gaan in de geschiedenis naar 1 juli 1944, dan zien we dat Engeland destijds ook een valutamandje voorstelde als nieuwe wereldmunt, toen daar in Bretton Woods over werd gesproken. Destijds is gekozen voor de dollar in plaats van de bancor. Maar de vergelijking is snel gemaakt.

Het is interessant om de komende maanden te kijken hoe centrale banken, toezichthouders en de financiële elite reageert op de Libra. Is het een kans (om van de failliete dollar af te komen) of een bedreiging (voor een eigen nieuwe munt)?

Dollar is the currency of the state.

Libra is the currency of the corporations.

Bitcoin is the currency of the people.

— Rhythm (@Rhythmtrader) June 18, 2019

In verschillende analyses werd erop gewezen dat de Libra Reserve later ook gevuld kan worden met andere assets dan fiatmunten. Denk aan goud of Bitcoin. Dat zou de Libra langzaam sterker maken dan de dollar, euro en yen. Saifedean Ammous wijst erop dat Bitcoin toevoegen voor Libra op lange termijn wellicht de enige manier is om te overleven. Een soort symbiose dus.

18/ Libra has a chance, if they are brave and tactical over many years, to ultimately move away from a fiat basket toward either a real basket (BTC, gold, etc), or possibly just becoming a hard asset on its own (requiring knowable supply with zero or low debasement).

— Erik Voorhees (@ErikVoorhees) June 18, 2019

Het wordt extreem gereguleerd

Er wordt nu gesuggereerd dat je een eigen client kunt bouwen voor de Libra Blockchain, zoals een wallet of een exchange.

Maar het is uitgesloten dat overheden en toezichthouders gaan toestaan dat je fiatgeld omzet in Libra en andersom zonder dat ze precies weten wie jij bent.

Uit de documentatie blijkt dat alleen de Libra Association munten mag maken of verbranden. Ze worden alleen gemaakt als een authorized reseller ze koopt voor fiat geld. Ze worden alleen verbrand als een authorized reseller ze verkoopt voor "de onderliggende assets".

We hebben de garantie dat een eis voor de "authorization" gaat zijn dat de reseller netjes alle KYC-regels volgt.

Aan die kant is alles geregeld. Men weet dus altijd waar geld vandaan komt. Maar als ik anoniem een wallet kan aanmaken, dan kan ik daar wel geld op ontvangen, zonder dat iemand weet dat ik het daarna bezit, toch?

The Libra Blockchain is pseudonymous and allows users to hold one or more addresses that are not linked to their real-world identity.

Dat zullen we nog moeten afwachten. De vraag is of je daadwerkelijk een anoniem adres mag hebben. Idem voor exchanges die zich erop willen aansluiten.

De Libra Association kan zich straks braaf verschuilen achter de komende wetgeving van FATF waarin dit verplicht wordt.

De partners zullen inzicht hebben in alle data

Nu we het toch over de FATF hebben... Sinds begin mei maken velen zich hardop zorgen over de verstrekkende gevolgen van de voorgenomen FATF-maatregelen.

Eén van de boegbeelden hiervan is Simon Lelieveldt die met grote passie onze privacy verdedigt, door te wijzen op het slachtveld dat paragraaf 7b zal aanrichten als het op deze manier wordt aangenomen.

Hij wijst er daarbij op dat het strijdig is met allerlei internationale verdragen en de Europese privacy-wetgeving. Ook wijst hij erop dat de maatregelen overbodig zijn omdat men al kan wat men ermee wil bereiken.

Maar het lijkt erop dat de politiek niet wil horen en lachend op de afgrond af marcheert.

En dan nu terug naar Libra.

Want die zal gewoon moeten voldoen aan de FATF-maatregelen. En dat betekent dat bij elke transactie de zender en de ontvanger moeten worden opgeslagen. Wettelijk verplicht.

The association itself is not involved in processing transactions and does not store any personal data of Libra users. Transactions are processed and stored by validator nodes. Transactions are created by users of the system and typically contain information such as the sender and receiver's public blockchain address and the transaction amount. When stored on the Libra Blockchain, a transaction will be associated with metadata containing the time the transaction was committed to the blockchain and the validator node that added the transaction to the blockchain. Transactions do not contain links to a user's real-world identity.

Nu geven ze nog het wenselijke antwoord, namelijk dat ze niets zullen opslaan. Maar dat draait als een blad aan een boom zodra de FATF op de stoep staat.

Maar stel nou dat dit niet het geval is, en Libra daadwerkelijk alleen pseudoniemen in de transactiegegevens opslaat. Dan nog kunnen de partners best besluiten om samen een database op te bouwen van wie er achter welk adres zit.

Dat is ook precies wat Libra zelf open laat:

While the network is open and accessible to everyone with internet access, the network's main endpoints will need to follow applicable laws and regulations and collaborate with law enforcement.

Tot slot

Libra, een zegen of een vloek?

Een definitief antwoord hierop is niet mogelijk. Het hangt af van je overtuiging en van je aannames. Maar er is reden genoeg om het project sceptisch en kritisch te volgen.

Dat zullen wij zeker doen. Maar altijd op basis van de feiten. En als die wijzen op een positieve bijdrage aan de privacy en persoonlijke vrijheid van mensen, dan zul je dat ook van ons horen!