IMF heeft plan voor diep negatieve rente

Bij een stevige recessie verlagen centrale banken de rente met 3 tot 6 procentpunt (historisch gezien). Bijvoorbeeld van 8% naar 4%. Wat te doen als de rente al (bijna) nul is? Je kunt namelijk niet zomaar de rente verlagen naar -4%. Over dit onderwerp schreef het IMF recent.

Veel centrale banken hebben de rente nabij 0 gezet tijdens de wereldwijde financiële crisis om groei te stimuleren. Tien jaar later is die rente in de meeste landen nog steeds laag. Hoewel de wereldeconomie herstellend is, is een toekomstige dip onvermijdelijk. Diepe recessies hebben historisch gezien een verlaging van 3 tot 6 procentpunten vereist. Als er nu nog een crisis zou plaatsvinden, hebben weinig landen de mogelijkheid om die maatregel te nemen.

Het probleem is cash. Op contant geld ontvang je geen rente, en je betaalt ook niets. Als de banken de rente verlagen naar -4% wordt het aantrekkelijk om je geld op te nemen en in een kluis te leggen.

In een wereld zonder cash, zou er geen ondergrens zijn op de rente. Een centrale bank zou de rente kunnen verlagen van, zeg, 2% naar -4% om een hevige recessie het hoofd te bieden. [...]

Als cash wel beschikbaar is, is het onmogelijk om de rente onder de 0 te plaatsen. Cash heeft dezelfde koopkracht als geld dat op de bank staat, maar met 0 nominale rente. Bovendien kan het onbeperkt worden verkregen, in ruil voor geld dat op de bank staat. Met andere woorden: iemand kan negatieve rente omzeilen, simpelweg door cash te bewaren. Cash is een gratis en betrouwbare methode om 0% rente te garanderen, en dient daarom als rente-bodem.

Voor de hand ligt om contant geld dan maar uit te faseren en uiteindelijk te verbieden. Eerst overbodig en onaantrekkelijk maken, daarna criminaliseren (als je contant betaalt dan ben je een boef).

Tot nu toe is de "war on cash" nog niet gewonnen. Er is nog contant geld.

Daarom heeft het IMF een ander plan, namelijk cash ontkoppelen van giraal geld. Je kunt het dan een houdbaarheidsdatum geven, of extra belasting heffen, of een andere wisselkoers hanteren. In de blog met als titel "How to Make Negative Interest Rates Work" werken ze de laatste optie verder uit: twee valuta.

Ze maken daarin onderscheid tussen de dollar (cash) en de e-dollar (elektronisch). Op de e-dollar krijg je -3% rente. Of anders gezegd, je betaalt dus 3% rente om het op je rekening te hebben staan. De cash dollar neemt elk jaar 3% in waarde af ten opzichte van de e-dollar. Zo houd je aan het eind van het jaar in beide gevallen 0,97 e-dollar over.

Ter illustratie. Stel dat je bank een negatieve rente van 3% introduceert op een storting van 100 dollar. Stel ook dat de centrale bank heeft aangekondigd dat cashgeld nu een aparte valuta is, die met 3% afneemt in waarde per jaar ten opzichte van digitaal geld dat op de bank stat. De conversie van cash naar digitaal geld zou dan van 1 naar 0,97 veranderen gedurende het jaar. Na een jaar zouden er 97 digitale dollars op je bankrekening staan. Als je die als cash-dollars had bewaard, zou je in dit nieuwe geval er ook slechts 97 e-dollars voor terugkrijgen.

Makkelijk gaat het niet worden. Winkels zullen hun producten in twee valuta moeten prijzen. Wetten en regels moeten worden aangepast, en een gigantisch communicatieplan is nodig om de bevolking dit te laten snappen.

Op heel korte termijn hoeven we dit dan ook niet te verwachten. Maar interessant is zeker dat het IMF zich realiseert dat het monetaire beleid dat in het verleden elke keer gewerkt heeft in de toekomst niet meer voldoende gaat zijn.

Het zou goed kunnen dat het "e-money" waar zet het over hebben digitaal geld van de centrale bank zal zijn, of: central bank digital currencies (CBDC's).

Het feit dat men besloten heeft om cryptogeld niet te verbieden kan daarmee te maken hebben. Zo kan het grote publiek wennen aan een wallet en digitale transacties.

En als we dan toch wennen aan het aanprijzen van een product in meerdere valuta, dan kan de prijs in bitcoin er ook wel bij!