AFM en DNB onderstrepen belang crypto-vergunningen, pleiten voor Europese regels

Wetsvoorstel

Het ministerie van Financiën kwam op 11 december naar buiten met een wetsvoorstel gericht op aanbieders van virtuele valuta. Daarin staat dat een vergunning nodig is om deze diensten aan te mogen bieden.

De vergunning die nodig is, valt onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Met andere woorden: het is erop gericht om witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen. Consumentenbescherming (en gedragstoezicht) is geen onderdeel van het wetsvoorstel.

In het kader van de voorgestelde regels is het niet nodig dat alle spelers op de cryptomarkt een vergunning nodig hebben. Het gaat enkel om exchanges (daar waar fiatgeld gewisseld kan worden naar cryptogeld) en aanbieders van "bewaarportemonnees".

Adviesrapport AFM en DNB

Gisteren werd bekend dat de toezichthouders AFM en DNB een adviesrapport (PDF) hebben uitgebracht die via minister Hoekstra van Financiën bij de Tweede Kamer terecht is gekomen. Het gaat om "aanbevelingen voor een regelgevend kader". In feite is het een herhaling van wat het eerder genoemde wetsvoorstel al stelt: 

"Voer een Wwft-vergunningstelsel in voor fiat-crypto omwisselplatforms en aanbieders van cryptobewaarportemonnees, gericht op de aanpak van witwassen en terrorismefinanciering bij het omwisselen en de opslag van crypto’s, om zo op effectieve wijze invulling te geven aan de gewijzigde Europese antiwitwasrichtlijn."

Ook de AFM en DNB adviseren om consumentenbescherming niet op te nemen in het beoogde vergunningstelsel. De redenen: er mist internationale afstemming, de noodzaak om snel met extra regels te komen is afgenomen, en nationale regulering is beperkt effectief.

Europese regels

In sommige media wordt gesteld dat DNB en de AFM "verder willen gaan" dan de eerder voorgestelde wet. Er wordt zelfs gesteld dat "toezichthouders de cryptohandel aan banden willen leggen". Daar is geen enkele sprake van. De toezichthouders onderstrepen slechts het belang van het wetsvoorstel.

Naast de aanbeveling om de voorgestelde wet te accepteren, doen de toezichthouders de aanbeveling om te lobbyen voor vernieuwing van Europese cryptoregels. Expliciet niet om de ontwikkelingen de kop in te drukken, maar "om ruimte te bieden aan de ontwikkeling van kleinschalige ondernemingsfinanciering via blockchaintechnologie". 

Volgens DNB en de AFM zijn er drie aanpassingen nodig:

1. Er moet ruimte geboden worden aan de "kleinschalige verhanderling van financiële instrumenten".
2. Er moet voorkomen worden dat er onnodige belemmering opgeworpen wordt voor crypto's die vallen onder de definitie van "effect".
3. Er moet voor toezichthouders ruimte komen om toezicht te kunnen houden op ICO's; die kunnen nu te eenvoudig buiten het financieel toezicht geplaatst worden.

Al met al is de geest van het adviesrapport constructief. De toezichthouders zoeken (logischerwijs) naar manieren om cryptovaluta te reguleren, zonder de economie en innovatie die eraan ten grondslag ligt te beschadigen. Er is ook oog voor het internationale karakter: het heeft weinig zin om de regels (enkel) in Nederland vast te leggen.

Kritiek op wetsvoorstel

Bij de publicatie van een wetsvoorstel wordt de markt gevraagd om feedback. Die is er gekomen. De Dutch Startup Association (DSA) ziet grofweg 4 bezwaren.

1. ICO's worden buiten beschouwing gelaten, terwijl juist partijen die een ICO willen doen er baat bij zouden hebben dat deze manier van fundraising erkend is.
2. De nieuwe poortwachters worden strenger beoordeeld dan banken. Bijna alle transacties moeten continue gemonitord worden.
3. De kosten voor startups worden (met aanlopkosten van ~25.000 euro) te hoog.
4. De nieuwe regels leiden tot te weinig vergunningen.

Als het aan de DSA ligt, komt er in plaats van een vergunningstelsel simpelweg een meldplicht. Dat zou de verantwoordelijkheid meer bij de startups leggen. Toch is het de vraag of de angst dat de regels te streng zijn gegrond is, gegeven de houding van de toezichthouders. Het lijkt er in ieder geval niet op dat het doel is om de markt tot stilstand te brengen.

Wat betekent dit voor jou?

Zowel het wetsvoorstel als het adviesrapport hebben geen betrekking op consumenten(bescherming). Met andere woorden: voor de gebruiker van cryptovaluta verandert er niets. Voor die doelgroep blijft het bij het geven van waarschuwingen:

"De AFM en DNB hebben regelmatig gewaarschuwd tegen crypto’s en ICO’s, vanwege de risico’s op misleiding, oplichting, cybercrime en manipulatie. Die risico’s zijn er nog steeds. De AFM en DNB blijven dan ook alert op de activiteiten van gereguleerde financiële instellingen rondom crypto’s, waaronder het aanbieden van cryptobewaarportemonnees."

Waarvan akte!