Bitcoin Vaults en andere manieren om Bitcoin gebruiksvriendelijker te maken

Dit artikel maakt deel uit van een serie waarin we onderzoeken op welke manier Bitcoin nog moet worden verbeterd voor een grootse toekomst. Lees het inleidende overzichtsartikel voor meer context. In dit artikel onderzoeken we de gebruiksvriendelijkheid van Bitcoin.

Het idee achter Bitcoin is geweldig: digitaal geld, waar niemand de baas is en waar niemand vals kan spelen. Iedereen mag meedoen, waar je ook woont, wat je ook gelooft, wat je ook van plan bent!

Dat klinkt aantrekkelijk, maar de praktijk is heel anders. In de huidige vorm is Bitcoin voor de meeste mensen volstrekt ongeschikt.

Je moet je er flink in verdiepen, ingewikkelde technische handelingen verrichten, en bereid zijn om uitgebreide beveiligingsmaatregelen te treffen. Doe je het niet goed, dan staat je bitcoin bij een derde partij die failliet gaat, koop je de verkeerde bitcoin, of raak je de sleutels kwijt.

Helaas. Uithuilen en opnieuw beginnen.

Je moet Bitcoin wel heel erg graag willen gebruiken om over deze drempels heen te stappen. Daarom zie je onder bitcoiners hoofdzakelijk idealisten, nieuwsgierige techneuten, onderdrukten in een failed state, en buitengeslotenen van het bestaande geldsysteem.

Voordat Bitcoin interessant wordt voor de massa moet het een heel stuk gebruiksvriendelijker worden.

Maar wat is dat eigenlijk, dat Bitcoin interessant wordt. Interessant voor wat? Eigenlijk moeten we de verschillende manieren waarop je Bitcoin kunt gebruiken afzonderlijk beoordelen. Het kan tenslotte prima geschikt zijn voor het ene gebruik maar nog volstrekt onbruikbaar voor het andere.

Bijvoorbeeld, in min of meer chronologische volgorde:

• Om te investeren
• Om te sparen
• Om te betalen
• Voor leningen en slimme betalingen
• Voor micro-payments of streaming payments
• Als meest gebruikte, meest beschikbare soort geld

Je ziet hierin misschien de verschillende functies van geld op een tijdlijn ontstaan. Eerst wordt het als store of value geschikt voor investeerders en spaarders. Later wordt het als medium of exchange geschikt voor betalers. En pas daarna, als laatste stap in de adoptie, wordt het als unit of account een rekeneenheid.

Een piepkleine voorhoede is bereid om zich te verdiepen en te experimenteren, en accepteert gedoe, geneuzel en het risico om alles te verliezen. Zij gebruiken Bitcoin al een tijd om te sparen en te betalen. Zij zijn een fractie van de 1% van de wereld die ooit iets met cryptogeld gedaan heeft.

De rest van die 1% heeft het gekocht als blinde gok (in de bull run) of als weloverwogen investering (de volhouders). En dan heb je nog 7 miljard mensen die nog nooit een wallet van dichtbij gezien hebben.

Bitcoin heeft de potentie om een wereldwijd geldsysteem te worden, met alles wat gebruikers daarbij in deze tijd verwachten. Maar daar gaat tijd overheen. Veel tijd. Decennia.

In elk stadium gaat het in eerste instantie om technische mogelijkheden: kan het überhaupt wat we willen? Daarna volgt gebruiksvriendelijkheid: kunnen we het zo makkelijk maken dat zelfs de spreekwoordelijke oma het kan?

Betalen in 2030

Het idee is dat betalen met cryptogeld uiteindelijk ongeveer zo zal werken.

Op je smartphone of andere wearable staat je wallet, met daarin een heel portfolio aan munten en punten. Onder de munten vind je uiteraard Bitcoin, misschien een paar commerciële stablecoins zoals Libra, en waarschijnlijk een staatsmunt als de euro, dollar of bancor. Bij punten kun je denken aan tegoedbonnen, kortingsbonnen of spaarpunten.

Dit geld is echt van jou. Het staat niet op de rekening van een tussenpersoon en het is ook geen vordering op een bank. De private keys waarmee het geld kan worden uitgegeven zitten netjes in je wallet. De seed phrases om private keys te herstellen bij verlies of diefstal van het apparaat liggen veilig in een digitale kluis waar alleen jij bij kunt.

Als je wilt betalen dan houd je je smartphone in de buurt van een kassa of ander apparaat dat draadloze betalingen ondersteunt. Binnen een seconde onderhandelt je wallet met de kassa: Welke munten accepteert de kassa voor dit bedrag? Van welke munten heb jij voldoende saldo? Welke munt is het snelst en het goedkoopst? Zijn er bonnen of punten die je kunt inzetten?

Je wallet doet een voorstel zoals een navigatiesysteem je de keuze geeft uit drie routes: de snelste, de kortste en de zuinigste. Je bevestigt je keuze en bewijst dat je zelf de betaling doet door een bij het bedrag passende beveiliging. Twee tellen wachten op de piepjes, en klaar is Bob!

Onzichtbaar voor de gebruiker

Gebruiksvriendelijke technologie lijkt vaak heel simpel, maar is dat zelden. Het meeste gebeurt onzichtbaar voor de gebruiker.

Misschien weet je nog hoe het was om in de jaren '90 in te bellen bij je internetprovider met een modem. Het installeren van de hardware, de drivers en de software. Het invullen van de juiste gegevens zoals protocol, telefoonnummer, en DNS-servers. Eén foutje ergens, en het feest ging niet door.

Vergelijk dat met hoe de meeste mensen internet nu ervaren. Je krijgt een kastje opgestuurd, plugt de kabel erin, en alles werkt. De techniek zelf is niet simpeler geworden, integendeel, maar al die techniek is nu onzichtbaar voor de gebruiker. Het werkt gewoon.

Hetzelfde geldt voor het installeren van apps op je smartphone, het koppelen van een draadloze speaker via bluetooth, en het online betalen van je boodschappen.

Wat brengt de toekomst?

In alle voorbeelden hierboven werd gebruiksvriendelijkheid mogelijk door wereldwijde adoptie van nieuwe standaarden. DHCP, USB, bluetooth, NFC, en nog een hele lijst aan protocollen met de meest wonderlijke afkortingen.

Als we meer gebruiksvriendelijkheid willen, dan is er ook voor cryptovaluta nog heel veel standaardisatie nodig. Dat begint bij heel kleine puzzelstukjes, zoals een adresformaat, en eindigt bij grote vraagstukken rondom diefstalbeveiliging. En daar wordt al jaren hard aan gewerkt. We noemen er een paar.

Het bech32-formaat voor Bitcoin-adressen, dat zo is ontworpen dat software tot 4 typefouten kan herkennen, en zelfs kan aanwijzen waar de fout zit.

Partially signed bitcoin transactions, waarmee wallets een standaard hebben om samen een multisig-transactie op te bouwen.

Miniscript, waarmee de bestedingsvoorwaarden van een bitcoin-transactie worden gestandaardiseerd, zodat elke software die kan interpreteren en de juiste transactie kan samenstellen.

5/ With the growing adoption of the PSBT standard, we will see bitcoin hardware devices, software applications, and managed services become increasingly inter-compatible.

— Alexander Leishman 🇺🇸 (@Leishman) December 23, 2019

Ook in het ecosysteem rond Bitcoin worden interessante voorstellen gedaan. Bijvoorbeeld Easypaysy, een manier om veilig met vaste rekeningnummers te werken. En Casa Covenant, een protocol om je bitcoin over te dragen aan je erfgenamen na je dood.

De grootste stap in gebruiksvriendelijkheid zullen we misschien wel halen uit het Lightning Network. Bitcoin core developer John Newbery beschreef pas in een Twitter-thread dat de Bitcoin blockchain en het Lighting Network in de komende jaren naadloos geïntegreerd zullen worden.

Payments into wallets will pay directly into channel open outputs (thanks to @esneider for pointing this out to me). There'll be no concept of an on-chain balance and an in-channel balance. Just a single, unified balance that can be used for lightning or on-chain payments.

— John Newbery (@jfnewbery) December 22, 2019

Bitcoin Vaults en Covenants

Het grootste vraagstuk is misschien wel hoe we het beheer en gebruik van sleutels tegelijk heel veilig en heel makkelijk kunnen maken. Zo makkelijk dat je er niet over na hoeft te denken, dat je het automatisch goed doet.

Het doel is dat je niet meteen je geld kwijt bent als je een foutje maakt in een transactie, of als je private key gestolen wordt. Bijvoorbeeld doordat je een transactie nog enige tijd ongedaan kunt maken, vergelijkbaar met een clawback-mechanisme bij banken. Dit maakt het systeem vergevingsgezind, en ontmoedigt dieven.

Er wordt al jaren gesproken over allerlei oplossingsrichtingen, vaak onder de noemer Bitcoin Vaults, bijvoorbeeld dit paper uit 2016.

Onderdeel van dat voorstel was het gebruik van Covenants, een manier om extra beperkingen op te leggen aan de bestedingsmogelijkheden van een utxo. Over Covenants zijn al jaren discussies, o.a. dat het voor fungibility-problemen kan zorgen, en dat er teveel nieuwe instructies nodig zijn.

Bryan Bishop deed in augustus dit jaar een voorstel voor Vaults zonder Covenants, en dus zonder de noodzaak van nieuwe instructies. Voor de liefhebber schreef Bitcoin Magazine een goede uitleg van hoe dit werkt.

Jeremy Rubin spreekt in het voorstel voor de nieuwe opcode CHECKTEMPLATEVERIFY, soms nog bekend onder de eerdere naam SECURETHEBAG, ook expliciet over veilige Covenants, die ook gebruikt zouden kunnen worden voor het maken van een Vault.

Omdat het wijzigingen betreft aan de kern van Bitcoin, de instructies in de programmataal Script, neemt men ruim de tijd om dit te ontwerpen, overdenken, bespreken, testen en bouwen. Maar dat er uiteindelijk een vorm gevonden wordt waarmee dit mogelijk wordt, dat staat zo goed als vast.

Als er eenmaal goede mechanismen zijn bedacht, dan zullen wallets die moeten gaan gebruiken om je geld daadwerkelijk beschermd te laten zijn. Er moet een standaard komen voor taal en interactiepatronen, zodat voor een gebruiker direct duidelijk is hoe dit werkt, onafhankelijk van de gebruikte hard- en software.

Tot slot

Tijd voor onze conclusie.

Extreme gebruiksvriendelijkheid is nodig om de grote meerderheid van de (wereld)bevolking te laten meedoen. Dat betekent dat de meeste technische details onzichtbaar moeten zijn voor de gebruikers.

Daar zijn we nog lang niet. Dat moment ligt nog zeker 5-10 jaar in de toekomst, misschien nog veel verder. Maar dat is niet erg, om twee redenen.

Ten eerste is Bitcoin nu primair een spaar-technologie, en nog geen betaal-technologie. Zolang de koers nog stijgt, kun je beter bitcoins sparen, en euro's uitgeven. En de koers blijft stijgen zolang de adoptie stijgt, nog vele jaren dus.

Het sparen gebruiksvriendelijk maken is een stuk makkelijker dan het betalen gebruiksvriendelijker maken. Voor sparen ligt de lat van de gebruiker minder hoog, en is er ook veel minder interactie met het systeem nodig.

Ten tweede is Bitcoin ook op allerlei andere aspecten nog helemaal niet klaar voor de grote meerderheid. Denk aan schaalbaarheid en privacy, maar ook aan regelgeving en integratie met het bestaande financiële systeem. En aan de volatiliteit, die zal afnemen naarmate de totale waarde van bitcoin groter wordt.

De gebruiksvriendelijkheid van Bitcoin is nu nog verre van voldoende voor algemeen gebruik. Onze conclusie is dat er op alle relevante vlakken hard aan gewerkt wordt, binnen Bitcoin, in de lagen erop, en in het ecosysteem er omheen.

Omdat veel oplossingsrichtingen afhankelijk zijn van veranderingen aan het protocol, zal dit niet snel gaan. Opname van nieuwe instructies in het protocol zou in 2020 of 2021 kunnen gebeuren, daarna moet de software die er gebruik van maakt nog worden aangepast.

Niettemin zien wij net als bij privacy en decentralisatie geen onoplosbare problemen!

"Bitcoin’s base layer is like digital physical gold, while Lightning Network is like digital paper gold but without the counterparty risk. The second layer is unsettled and less secure, but infinitely more usable" - @timevalueofbtc https://t.co/tv4h1OWi47

— Stephan Livera [Jan/3➞₿ 🔑 ∎] (@stephanlivera) August 7, 2018