2020: Het jaar van decentralized finance en stablecoins

Antifragiel

Een porseleinen kopje is fragiel. Laat het vallen en het is kapot, in scherven. Een blok beton is robuust. Laat die vallen en er is niets aan de hand. Ze lijken elkaars tegenpolen, maar Nassim Taleb bepleit dat er eigenlijk nog een derde categorie ontbreekt: antifragiel.

Als ‘fragiel’ schade ondervindt van schokken en ‘robuust’ neutraal is, dan zou ‘antifragiel’ beter moeten worden van schokken en baat hebben bij stress, wanorde, prikkels, variatie, toeval en tijd. Het fragiele zoekt rust en haat het onverwachte. Het robuuste is onverschillig. Het antifragiele houdt van avontuur, risico en onzekerheid.

Op een doos met fragiele spullen plak je een sticker met ‘handle with care’. Op een doos met robuuste spullen staat helemaal niets. Zit er iets antifragiels in de doos dan zou je er ‘please mishandle’ op moeten zetten.

Evolutie is antifragiel, het heeft baat bij toeval. Ons immuunsysteem is antifragiel. Als het wordt blootgesteld aan een zekere mate van stress, zal het daar sterker van worden. Net als onze spieren trouwens, dat noemen we dan krachttraining. Ook culturen, innovatie, lekkere recepten en de natuur zijn in meer of mindere mate antifragiel.

Het antifragiele houdt van fouten, maar wel een bepaald soort fouten, namelijk kleine fouten. Beter af en toe een klein bosbrandje dat alleen het dorre hout opruimt en ruimte biedt aan nieuw leven (antifragiel) dan een inferno dat complete ecosystemen ruïneert (fragiel).

Het ritme van de cryptosector wordt tot nu toe bepaald door het ritme van bitcoin. Na een extatische, hete bull market volgt een diepe, koude bear market. In die cryptowinter sterven de projecten die niet levensvatbaar zijn. Ontwikkelaars en kapitaal vertrekken naar interessantere projecten.

Onze observatie eind 2019 was daarmee in lijn:

De meeste altcoins bleken niets waard. De grote verscheidenheid aan projecten en experimenten maakt crypto antifragiel. Individuele projecten mislukken, het geheel wordt sterker. Welk project creëert niet alleen waarde, maar kan die ook vangen in een munt of token? Bitcoin vs. shitcoins. De bitcoin-dominance is met 70% weer terug op het niveau van begin 2017.

We zijn benieuwd of er andere crypto-projecten zijn waarin de cryptomunt daadwerkelijk waarde gaat vangen. Dat er interessante experimenten gedaan worden waar waardevolle innovaties uit voortvloeien, dat is duidelijk. Er is veel te leren, maar is er ook veel te verdienen?

Het antwoord op die vraag kwam in de lente van 2020 en heet decentralized finance.

Decentralized finance

Als je decentralized finance (DeFi) wilt begrijpen, moet je bij bitcoin beginnen. Die zou je kunnen zien als de stamvader van de principes en technologie van DeFi. Bitcoin is het eerste en enige digitaal schaarse geld. Het is inmiddels praktisch onmogelijk om als enkele partij de geldhoeveelheid aan te passen en dat wordt alleen maar lastiger naarmate de beperkte hoeveelheid bitcoins over meer bezitters verdeeld wordt en de munt meer waarde krijgt.

Een ingenieus samenspel tussen decentralisatie en speltheorie maakt dat iedere deelnemer er belang bij heeft zich aan de regels te houden. Het maakt de munt onvervalsbaar, zorgt dat niemand de baas erover is en verleent de munt een aantal bijzondere en begerenswaardige eigenschappen.

Tech-evangelist en bitcoin-expert Andreas Antonopoulos beschreef die als volgt:

Bitcoin is een geldsysteem. Je kunt ermee betalen en sparen, waarbij de nadruk (nu nog) ligt op het sparen. Maar dat is maar een klein stukje van wat financiële dienstverleners te beiden hebben.

Banken en verzekeraars bieden al decennia een breed spectrum van financiële diensten aan, zoals lenen, handelen, investeren, speculeren, en verzekeren. Met decentralized finance wil men deze diensten decentraliseren en daarmee dezelfde eigenschappen geven als bitcoin heeft.

Puzzelstukjes

Het idee van decentralized finance is dat elk project een puzzelstukje levert waarmee de DeFi-puzzel gelegd kan worden. De metafoor ‘bouwblokje’ of ‘legosteentje’ hoor ik ook wel eens langskomen. Zo regelt Compound lenen en uitlenen. Met Uniswap kun je handelen, met bZx handelen met hefboom en Chainlink levert de oracles.

In het onderstaande schema uit het digital asset 2021 rapport van The Block zie je de projecten die sinds begin dit jaar gelanceerd zijn.

We bespraken de werking van decentralized finance en de verschillende projecten uitgebreid in deze aflevering van de BNR Cryptocast. Een korte, simpele uitleg gaven we in deze uitzending van BNR Digitaal.

Bij de meeste DeFi-diensten heb je onderpand nodig om ze te gebruiken, dollars, ethers of bitcoins. Het totale bedrag dat in onderpand is gegeven, of de 'total value locked', is een aardige graadmeter voor het gebruik van DeFi. Hieronder zie je op de grafiek van defipulse.com dat dit is gegroeid van $600 miljoen in januari tot $14 miljard nu.

Ethereum

Elk van de DeFi-bouwstenen werkt volgens dezelfde decentrale principes, en bijna allemaal zijn het smart contracts op Ethereum. Dat heeft een aantal gevolgen.

Ten eerste kunnen in smart contracts bugs zitten, en die worden ook regelmatig gevonden. Dit jaar levert een indrukwekkende lijst met bugs, hacks en crashes van DeFi-projecten op. Dat hoort bij deze jonge, experimentele fase. Houd hier rekening mee als je wilt knutselen of investeren.

Ten tweede is het succes van DeFi op dit moment nog vrij nauw verbonden aan het goed functioneren van Ethereum. En dat is niet vanzelfsprekend. Het Ethereum-netwerk loopt tegen z'n grenzen aan. Voor een volgende groeistap is grotere schaalbaarheid nodig.

Aan de schaalbaarheid van Ethereum wordt hard gewerkt. Het bekendst is Ethereum 2.0 waarbij sharding voor veel grotere capaciteit moet zorgen, en allerlei andere aanpassingen voor lagere transactiekosten. We schreven daar een uitgebreid overzichtsartikel over.

Het zal waarschijnlijk nog jaren duren voordat de transitie van Ethereum 1 naar 2 voltooid is. In de tussentijd is de hoop gevestigd op 'rollups' als methode om projecten op het huidige Ethereum-netwerk schaalbaarder te maken.

Stablecoins

In decentralized finance spelen dollars een grote rol. Als onderpand, of juist om te lenen met je cryptovaluta als onderpand. Op de grafiek van stablecoinindex.com hieronder zie je dat het totale bedrag aan cryptodollars is gestegen van zo'n $5 miljard in januari naar bijna $27 miljard nu.

Die stijging is zeker niet alleen aan DeFi toe te schrijven, vergelijk de grafiek van stablecoins en die van total value locked maar. In de maand na de onrust op de financiële markten half maart is het vermogen in stablecoins verdubbeld. We schreven daar een uitgebreid artikel over.

Een mogelijke verklaring is dat stablecoins in veel landen de goedkoopste en snelste manier zijn om (een deel van) je vermogen in dollars aan te houden. En in sommige landen de enige manier. Omdat in de coronacrisis een flink aantal nationale munten snel aan waarde verloor ten opzichte van de dollar, zouden inwoners van die landen stablecoins kunnen gebruiken om hun koopkracht te bewaren.

Dit noemt de Financial Stability Board (FSB) als een van de redenen om stablecoins nauwkeurig in de gaten te gaan houden, en in 2021 misschien aan te sturen op verdere regulering.

Tot slot

In het midden van de gure cryptowinter in 2018 en 2019 ontstond het beeld dat er buiten bitcoin geen enkel ander cryptoproject bestaansrecht had. Geen gekke gedachte, want wat had een munt of een blockchain bij de meeste projecten nou toe te voegen? Waar werd Ethereum eigen voor gebruikt?

Decentralized finance zou een voorbeeld kunnen zijn waar dezelfde decentralisatie die bitcoin uniek maakt een betekenisvolle rol speelt. De komende paar jaar zou dat moeten uitwijzen.

In 2021 gaan we goed letten op de ontwikkelingen in deze sector. De schaalbaarheid van Ethereum en de regulering van stablecoins zullen hierin een belangrijke rol spelen.