Hoe de tandarts en de popster jouw investeringsstrategie kunnen bepalen

Russische roulette

Heb je wel eens Russische roulette gespeeld? Je laadt daarbij een revolver met één patroon, geeft de cilinder een slinger en haalt de trekker over. Als je geluk hebt, hoor je alleen ‘klik’ omdat er geen kogel in de kamer zat.

Stel dat iemand je een miljoen euro biedt om Russische roulette te spelen. Een kans van 5 op 6 dat je zometeen miljonair bent, en een kans van 1 op 6 dat je het niet na kunt vertellen. Zou je dat doen?

Stel dat iemand je zou vertellen dat hij een geweldige strategie heeft om Russische roulette te winnen. Hij heeft het aantoonbaar al 10 keer gespeeld, telkens gewonnen en werd daarmee steenrijk. Zijn truc? Schieten met het pistool in de linkerhand in plaats van de rechterhand. Hij heeft een hele groep volgers die geïnspireerd door zijn succes ook met links is gaan schieten. Allemaal miljonair geworden. Een onderzoek onder hen zou laten zien dat deze aanpak 100% succesvol is. Zou je meedoen?

Je voelt waarschijnlijk wel aan dat er iets niet klopt. Dit fenomeen heet survivorship bias. Alleen de mensen die Russisch roulette winnen kunnen hun verhaal doorvertellen. De mensen die precies dezelfde strategie hanteerden maar verloren zijn dood.

Bij beginnersgeluk speelt hetzelfde mechanisme een rol. Mensen die voor het eerst naar het casino gaan en meteen 1.000 euro winnen vertellen dat aan iedereen die horen wil. De mensen die hun inleg kwijt raakten, hoor je nergens over. De geschiedenisboeken worden geschreven door de winnaars.

Mede hierom wordt succes vaak toegeschreven aan slimheid en hard werken. De rol van toeval? Die wordt onderschat. Alle topsporters, -acteurs en -ondernemers kunnen je uitgebreid vertellen over hun unieke aanpak en hun doorzettingsvermogen. We smullen van hun succesverhalen! Maar de verhalen van even getalenteerde sporters, acteurs en ondernemers die door het toeval op weg naar de top zijn gesneuveld horen we niet.

Het risico is dat we precies gaan doen wat de succesvolle mensen deden, om ook succesvol te worden. Leidinggeven zoals Steve Jobs (en vreselijk onaardig zijn) of de leefstijl overnemen van Amy Winehouse (en op je zevenentwintigste sterven aan de gevolgen van alcoholmisbruik).

Er is een verschil tussen het miljoen dat iemand heeft verdiend met Russische roulette en het miljoen dat een tandarts heeft verdiend door 30 jaar lang elke dag een beetje winst te maken. Stel dat je het leven 100 keer opnieuw kon doen, dan zou in 17 van de 100 levens degene met het pistool zijn gestorven. In bijna 100 van de 100 levens was de tandarts miljonair geworden. De tandarts is minder afhankelijk van toeval dan de popster of de loterijwinnaar.

In ‘misleid door toeval’ beschrijft Nassim Taleb dit fenomeen veel uitgebreider. Hij concludeert dat “redelijk succes kan worden verklaard door competentie en noeste arbeid, wild succes is toe te schrijven aan variantie en geluk”. Of in de woorden van de Romeinse schrijver en filosoof Seneca: “geluk is waar voorbereiding en kans elkaar ontmoeten”.

Bij het terugkijken op succes of mislukking (of bij het voorbereiden op een keuze) kun je je afvragen wat de uitkomst zou zijn geweest als je het 100 keer opnieuw had gedaan. Was het dan alle 100 keer succesvol geweest? Of had je gewoon deze ene keer geluk?

Er zo naar kijken voorkomt dat je onterecht een causaal verband (oorzaak en gevolg) aanbrengt, en denkt dat je zo ver gekomen bent omdat je met links de trekker overhaalde.

De rol van toeval

Hoe zit het met jouw vermogen en jouw cryptoportefeuille? In welke mate is toekomstig succes afhankelijk van toeval? Toeval kent twee verschijningsvormen: geluk en pech. Laten we beide eens bekijken.

Ben je kwetsbaar voor pech, zoals de getalenteerde sporter die door blessures een punt zette achter zijn carrière, dan kun je door één onverwachte gebeurtenis alles kwijtraken. Heb je veel geluk nodig, zoals de roulettespeler en de popster, dan wordt je slechts in één van de vele mogelijke geschiedenissen rijk, en mis je in alle andere gevallen de boot.

Tegen kwetsbaarheid voor pech kun je een deel van het vermogen in super-veilige assets bewaren, zoals een eigen huis en een buffer in euro’s op je bankrekening. Dat voorkomt dat een onverwachte gebeurtenis tot bankroet kan leiden.

Nu de downside is afgedekt, is het tijd om na te denken over de upside. Welke assets zijn de tandartsen en welke de popsterren? Laten we daarbij even aannemen dat je ervan overtuigd bent dat cryptovaluta in de komende 10 jaar nog flink in waarde zullen toenemen.

Als cryptovaluta in waarde toenemen, dan is de kans groot dat bitcoin daar een belangrijke rol in speelt. Dat varieert van een bescheiden rol als ‘digitaal goud’ of een extreme rol waarin het alle andere munten verslindt: ‘winner takes all’. Bitcoin is de tandarts. In (vrijwel) alle toekomsten waarin cryptovaluta stevig groeien, speelt bitcoin een rol.

Voor alle andere cryptovaluta zijn veel meer manieren te bedenken waarop een individuele munt buiten beeld raakt. Voor grote projecten zoals Ethereum en een aantal DeFi-munten is de kans op succes aanzienlijk. Het is zelfs denkbaar dat ether (tijdelijk) groter wordt dan bitcoin, maar zeker is het allerminst.

Voor kleine projecten is het zelfs een pure gok. Dat zijn de popsterren. Achteraf weet je precies waar de x100 zat, vooraf is het koffiedik kijken. Neem een munt als safemoon of dogecoin. In één van de 100 mogelijke geschiedenissen schieten ze vanuit het niets als een raket omhoog, ben je er op tijd bij en verkoop je ook nog voordat het weer als een baksteen naar beneden stort. In de andere 99 gaat het ergens mis en ben je je inleg kwijt.

Een miljoen verdiend met safemoon of dogecoin is anders dan een miljoen verdiend met bitcoin. Een safemoon-miljoen blijft een miljoen, maar wees je ervan bewust dat geluk een grote rol heeft gespeeld, en wees bescheiden over de rol van je eigen genialiteit en noeste arbeid.

Bitcoin is de tandarts

Voor de puristen en ideologen onder ons, handelen hoeft niet eens te betekenen dat je andere cryptomunten koopt. Ook proberen bitcoin te verkopen op een top en kopen op de bodem is handelen. Of het hedgen van je positie met futures en opties. Ook dan is je benchmark het voor lange tijd vasthouden van bitcoin; in die zin is bitcoin ‘de tandarts’ van de cryptomarkt.

Hoe dan ook, realiseer je dat als je maar een paar van de beste dagen mist, je een flink deel van de stijging kan missen. Ecoinometrics rekende uit dat als je de beste 5 dagen van de bull run van 2017 had gemist, dat je 61 procent van de groei was misgelopen! Kortom, wees bescheiden over je eigen genialiteit en respecteer de rol van toeval, zie het verschil tussen tandartsen en popsterren, en kies de juiste benchmark voor het beoordelen van een kans.