Waarom stijgt de koers nu zo hard?

Het was een wilde rit in 2017. In januari kostte een bitcoin nog rond de $800 en haast niemand kende het. Dat veranderde met het stijgen van de koers. Elk nieuw duizendtal haalde de krant, en aan het eind van het jaar was iedereen expert. Je kon geen kroeg binnenlopen of het ging erover.

Het ging niet alleen over bitcoin trouwens, maar ook over al die honderden andere cryptomuntjes, sommige een paar weken eerder in elkaar geknutseld om gretige consumenten van hun zakgeld af te helpen.

De opmars eindigde in december 2017 iets onder de $20.000, zo'n 100 keer zo hoog als drie jaar eerder, toen de koers nog kort onder de $200 kwam. De markt was oververhit, een hype, een bubbel. De stevige daling die hierop volgde joeg het grootste deel van de gokkende consumenten weg.

Na een afkoelperiode van ruim twee jaar is de koers weer aan het stijgen. Van $5000 in maart 2020 naar $10.000 in september, en nu boven de $20.000. Een all time high.

Professionele investeerders

De koers staat op hetzelfde niveau als drie jaar geleden, maar van een hype onder consumenten is nog absoluut geen sprake. Deze keer zijn het vooral professionele investeerders die kopen. De door hen gekochte bitcoins komen voorlopig niet meer op de markt, maar verdwijnen voor lange termijn in een stevige digitale kluis.

Zo kreeg de Amerikaanse financieel dienstverlener Grayscale, dat institutionele beleggers via hun fondsen in bitcoin laat beleggen, alleen al in het derde kwartaal van 2020 ruim $720 miljoen aan nieuw geld binnen.

In de zomer van 2020 hoorden we voor het eerst over bedrijven die bitcoin op hun balans zetten om hun kaspositie tegen inflatie te beschermen. Het opvallendst is MicroStrategy, een aan de Amerikaanse NASDAQ genoteerde softwarebouwer, die voor 425 miljoen dollar ruim 38.000 bitcoin kocht.

In oktober volgde Square. Het bedrijf achter de in Amerika populaire betalingsapp Cash App kocht voor 50 miljoen dollar aan bitcoin. In dezelfde maand kondigde Paypal aan dat Amerikanen bij hen ook bitcoin kunnen kopen en verkopen.

On-chain analist Willy Woo concludeerde op basis van de data van Glassnode dat de kopers vooral mensen met een grote beurs zijn: bedrijven, fondsen en rijke personen. Hij ziet dat aan grotere hoeveelheden per transactie, iets wat over-the-counter verkopers bevestigen.

Hij haast eraan toe te voegen dat het nieuw geld is, investeerders die nog geen bitcoin hadden. Maar het is dus hoofdzakelijk smart money. De interesse van consumenten is nog niet veel hoger dan de afgelopen jaren tijdens de bear market.

Hoe lang dat gaat duren is overigens de vraag. Sinds eind oktober kunnen Amerikanen via Paypal bitcoin kopen zonder ingewikkelde aanmeldprocedure. Uit analyse van Pantera Capital blijkt dat dit nu al voor ruim $20 miljoen dollar per dag aan bitcoinaankopen zorgt.

Minder risico's

Voor het grote publiek is bitcoin alweer een paar jaar dood. Maar in de schaduw van een koude bear market hebben wereldwijd tienduizenden programmeurs, ontwerpers, hackers, ondernemers, investeerders, journalisten, politici en economen gebouwd aan techniek, regelgeving en allerlei ondersteunende financiële diensten.

Deze ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat het voor professionele investeerders zoals bedrijven, fondsen en rijke personen toegestaan en aantrekkelijker is geworden om te investeren.

Zo is er in veel landen duidelijkheid gekomen over de wettelijke status van bitcoin. Zaken als toezicht, belasting en eigendom zijn vastgelegd. Sinds deze zomer mogen banken in de Verenigde Staten cryptovaluta bewaren voor hun klanten.

Toen Facebook in de zomer van 2019 de Libra aankondigde als nieuwe cryptomunt, stond de hele wereld op z'n kop. De Franse minister van financiën Bruno Le Maire noemde het uitgesloten dat de Libra een soevereine valuta wordt: 'It can't and it must not happen'.

In de Verenigde Staten moest Facebook-baas Mark Zuckerberg uitleg komen geven. Tijdens een urenlange hoorzitting werd hij ondervraagd door het congres. Bij bitcoin is er geen CEO die men op het matje kan roepen. Er is geen hoofdkantoor en geen beursnotering.

Het bestaan van bitcoin lijkt in toenemende mate door overheden, toezichthouders en internationale instanties zoals het IMF en de BIS als een gegeven te worden gezien. 'Het is er nu eenmaal en het is niet te stoppen', betoogde congreslid Patrick McHenry tijdens de Libra-hoorzittingen.

Decentralized finance

In 2017 kon haast elke kapper, kroegbaas en taxichauffeur je wel een paar cryptomuntjes aanraden. Het idee was dat bitcoin met rasse schreden ingehaald zou worden door de talloze andere projecten. De bitcoiners van het eerste uur vertelden je toen ook al dat dat niet zou gebeuren: 'shitcoin casino' noemden ze het.

Dat betekent niet dat bitcoin de enige cryptomunt is met bestaansrecht. Bitcoin is vermoedelijk het enige project dat bestaansrecht heeft als digitaal schaars geld (als er een tweede, derde, honderdste zou zijn, is het niet meer schaars). Maar er zijn een paar andere projecten waar ook echt interessante en veelbelovende innovatie plaatsvindt.

Het meeste daarvan bevindt zich in de werelde van decentralized finance (DeFi). Bitcoin is een wereldwijd geldsysteem waarover niemand de baas is: er is geen centrale partij die de regels bepaalt of kan aanpassen.

Met decentralized finance wil men financiële dienstverlening die nu door centrale partijen wordt aangeboden decentraliseren, waardoor het uiteindelijk deze zelfde eigenschappen krijgt. Die diensten zijn bijvoorbeeld lenen, uitlenen, handelen, escrow, investeren, speculeren, verzekeren en beschermen. In deze aflevering van de BNR Cryptocast vertellen we er meer over.

Begin 2020 ging er zo'n 600 miljoen dollar om in deze nieuwe financiële wereld. Een half jaar later was dat opgelopen tot 2 miljard; inmiddels is het 15 miljard (november 2020). 

De beste DeFi-projecten zouden de komende jaren ook flink in waarde kunnen toenemen. Denk daarbij aan Ethereum als platform en Chainlink, Uniswap, Aave, Compound en Synthetix als DeFi-toepassingen.

Op naar de $100.000

Boven de $20.000 komen we in uncharted territory. Waar gaat het heen?

We moeten daarbij onderscheid maken tussen de korte en lange termijn. Op korte termijn is vanalles mogelijk. Sinds het begin van de coronacrisis zijn de financiële markten turbulent. Een tegenvallend economisch resultaat of een verrassend vaccin kan markten flink op z'n kop zetten.

Omdat de prijsstijging van de afgelopen maanden niet gedreven wordt door wilde speculatie is $20.000 geen doorslaggevend punt. Het zou best kunnen dat we nu eerst een correctie zien naar bijvoorbeeld $15.000 en dan rustig de stijging vervolgen.

Op lange termijn zien veel analisten een verdere stijging. Onder pseudoniem Plan B maakte een Nederlandse analist in 2019 en 2020 een aantal modellen die een verband leggen tussen de koers en de stock-to-flow van bitcoin. Daarin wordt een koersdoel van tussen $90.000 en $288.000 voorzien in 2021.

Dat klinkt misschien bizar veel, maar kijk eens naar onderstaande kaart. Daar zie je de recordkoers van $1212 in januari 2017. Na drie jaar was de koers eindelijk boven het vorige record gekomen, dat stond op $1177 eind 2013.

Inmiddels weten we wat er is gebeurd na januari 2017. Van die $1212 steeg de koers nog zo'n 1600% naar bijna $20.000. Hoe de toekomst eruit ziet weet niemand, maar als de geschiedenis ook maar een beetje rijmt dan zou de top van de komende bull market in 2021 ruim boven de $100.000 liggen.

Dit moment zal voor velen aanleiding zijn om eens opnieuw te kijken naar bitcoin. Wellicht verschuift de vraag van wat het risico is om bitcoin te bezitten naar de vraag wat het risico is om geen bitcoin te bezitten.